काठमाडौं १७ असोज ।
दसैंको रौनकले गाउँसहरलाई छोपेका बेला राजनीतिक वृत्तलाई भने एमाले र माओवादी केन्द्रबीच पार्टी एकता वा आसन्न निर्वाचनमा तालमेलको प्रसंगले तरंगित बनाएको छ । मंसिरमा हुन लागेको संघ र प्रदेश निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा बहसमा आएको यो नयाँ समीकरणको चर्चापछि वर्तमान सत्ता गठबन्धनको भविष्यमाथि पनि प्रश्न उठ्न थालेको छ ।
एमालेले माओवादीसँग सके पार्टी एकता गर्ने, त्यो नभए चुनावी तालमेल गर्ने रणनीति लिएको छ । उसले आइतबार स्थायी समिति बैठकबाटै वाम तालमेल र एकीकरण जरुरी भएको भन्दै त्यसका लागि पहल गर्ने निर्णय लिएको थियो । प्रस्ट छ, उक्त निर्णय मुख्यत: माओवादी केन्द्रप्रति नै लक्षित छ । माओवादी केन्द्रको सोमबारको सचिवालय बैठकमा पनि यो विषयले प्रवेश पाएको छ ।
‘हामीले त पार्टीबाट निर्णय गराएरै एकताबद्ध हुनका लागि ढोका खुला गरेका हौं । माओवादीतर्फबाट पनि आधिकारिक रूपमै आउला,’ पछिल्लो वाम समीकरणबारे एमाले वरिष्ठ नेता एवं पूर्वप्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले कान्तिपुरसँगको संक्षिप्त कुराकानीमा भने । माओवादी केन्द्रको सचिवालय बैठकले पनि एमालेको प्रस्तावलाई सकारात्मक रूपमा लिँदै यसबारे अन्तिम निर्णय लिन अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल, नेताद्वय नारायणकाजी श्रेष्ठ र रामबहादुर थापा बादल रहेको समिति बनाएको छ । ‘एमालेको प्रस्ताव सकारात्मक छ । हामी त्यसबारे चाँडै निर्णय दिन्छौं,’ बैठकपछि नेता श्रेष्ठले जानकारी दिए ।
यसअघि एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकार बन्दा जुटेको दुई पार्टीसहितको गठबन्धन ९ महिनामा टुटेको थियो । ओली सरकारपछि माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल कांग्रेससँग गठबन्धन गरी अघिल्लो वर्षको साउनमा दोस्रोपल्ट प्रधानमन्त्री बनेका थिए । त्यसयता लगातार कांग्रेस–माओवादी केन्द्रको गठबन्धन जारी छ भने एमाले प्रमुख प्रतिपक्षीको भूमिकामा छ । पछिल्लो समय दुई वामपन्थी पार्टी मिलेर अघि बढ्नुपर्नेमा नेताहरूबीच एकमत रहेको वरिष्ठ नेता नेपालले बताए । ‘इतिहासले पनि त्यही देखाउँछ । हरेक परिवर्तनमा वामपन्थीहरू मिलेरै आएका छन् । अहिले पनि मिल्छौं,’ उनले भने ।
स्रोतका अनुसार ओली निवास बालकोटमा बसेको स्थायी समिति बैठकमा माओवादी केन्द्रसँगको एकता र तालमेलका सन्दर्भमा कुनै नेताले पनि फरक मत राखेका थिएनन् । वामपन्थी, प्रगतिशील र राष्ट्रवादी शक्ति एकबद्ध हुनुपर्ने बैठकले औंल्याएको थियो । एमाले सचिव प्रदीप ज्ञवालीले केही सातादेखि यो विषयमा दुई दलका नेताबीच छलफल चलिरहेको जानकारी दिए । दुई दलबीच साझा चिह्नमा चुनाव लड्ने, गठबन्धन सञ्चालन गर्न संयोजन कमिटी बनाउने र दुवै दलको अध्यक्ष हाइकमान्ड हुने प्रस्तावमा समेत छलफल भइरहेको छ । ‘मिलेर जानुपर्छ भन्नेमा एमालेले नीतिगत निर्णय गरिसकेको छ । विभिन्न चरणमा वार्ताहरूसमेत भइरहेका छन्,’ नेता ज्ञवालीले भने । स्रोतका अनुसार चुनाव चिह्न सूर्यमा दुवै दल तयार देखिएका छन् ।
एमालेले एकताका लागि २ वटा सर्त राखेको छ । पहिलो वर्तमान सत्ता गठबन्धनबाट अलग हुने र दोस्रो एकभन्दा बढी वामपन्थी पार्टी अस्तित्वमा रहन सक्छन् भन्ने कुरा नीतिगत रूपमा स्वीकार गर्नुपर्ने । ‘हामीले मूलत: यिनै २ वटा प्रस्ताव राखेका छौं,’ नेता ज्ञवालीले भने । यसअघि माओवादी केन्द्र अध्यक्ष दाहालले एउटा मुलुकमा दुई वा बढी वामपन्थी दल अस्तित्वमा हुन नसक्ने भन्दै एमालेको आलोचना गरेका थिए ।
एमालेको निर्णय सार्वजनिक भएकै दिन माओवादी केन्द्रका नेता वर्षमान पुनले रोल्पामा दुई पार्टीबीच एकीकरण सम्भव भएको टिप्पणी गरेका थिए । पुन: कांग्रेससँग समीकरण गर्ने नेतामध्येका एक मानिन्छन् । स्थानीय तहका तीन चरणका निर्वाचनपछि समग्रमा एमाले नै एक नम्बरमा रह्यो भने प्रदेश २ मा कांग्रेस पहिलो पार्टी बन्यो । कान्तिपुरले लेखेको छ ।