काठमाडौं, ५ भदौ । कालिमाटी तरकारी बजारमा सोमबार दिनभर तनाव भयो । व्यापारीले चरम कालोबजारी गरेको सूचना पाएपछि मिर्मिरेमै वाणिज्य आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागका अधिकारी बजार अनुगमनमा पुगे । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री मातृका यादवको ठाडो निर्देशनमै अनुमगमन टोली पुगेको थियो ।
तर, विभागका अधिकृत दीपकराज पोखरेल नेतृत्वको उपभोक्ता अधिकारकर्मीको टोलीलाई अनुगमन सहज भएन । बजारका स्टलमा तरकारीको भाउ बुझ्दै हिँड्दासम्म कुनै समस्या थिएन । जब तरकारी बोकेको एउटा ट्रकसँग बिलबिजक मागियो, अनि लफडा सुरु भयो ।
ट्रकले बिलबिजक देखाएन । अनुगमन टोलीले ट्रकमा भएको फर्सी र काँक्रा बेच्न रोकिदियो । एकैछिनमा व्यवसायी अनुगमन टोलीविरुद्ध उर्लिए । उनीहरूले अनुगमन सदस्यलाई कालिमाटीमै थुन्नेसम्मको प्रयास गरे । प्रहरीले टोलीलाई थुनिनबाट जोगायो, दुई व्यवसायीलाई पक्राउ गर्यो ।
यति लफडा हुँदासम्म बिहानको १० बजिसकेको थियो । साढे १० बजेतिर मन्त्री मातृका यादव, मन्त्रालयका सचिवलगायतको टोली पनि पुग्यो । अनुगमनलाई निरन्तरता दिए ।
किसानका खेतदेखि कालिमाटी बजारसम्म अनुगमन
अनुगमन समितिले कालिमाटीमा तरकारी ल्याइने मुख्य जिल्लाका किसानको खेतमै पुगेर अनुगमन गरेको थियो । धादिङ, मकवानपुर, ललितपुरलगायत जिल्लाका किसानले खेतबाट बेच्ने तरकारीको मूल्य र कालिमाटी बजारमा उही तरकारीको मूल्यमा व्यापक अन्तर भेटिएको छ ।
‘कृषकको खेतबाट १८ रुपैयाँदेखि ३५ रुपैयाँसम्ममा काउली बेचिएको पाइयो,’ वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागका अधिकृत दीपकराज पोखरेलले भने, ‘त्यही तरकारी कालिमाटी बजारमा आइपुगेपछि १ सय १० रुपैयाँ प्रतिकिलोसम्म बेचिएको पाइएको छ ।’
किसानको खेतदेखि तरकारी बजारसम्म आइपुग्दा तरकारीको मूल्य चारगुणासम्म बढेको पाइएको अनुगमन टोलीमा सहभागी उपभोक्ता अनुसन्धान मञ्चका अध्यक्ष माधव तिमल्सिनाले बताए । ‘तरकारी व्यापारका बिचौलियाको धेरैवटा तह पाइएको छ,’ उनले भने, ‘यसले गर्दा तरकारी उत्पादक किसान र उपभोक्ता दुवै ठगिने तथा बिचौलियाले मात्र अनुचित लाभ कमाउने अवस्था देखिएको छ ।’
विगत डेढ दशकदेखि कालिमाटीलगायत तरकारी बजारको अनुगमन गर्ने गरिएको छ । अनुगमनका क्रममा अनेक बेथिति देखिने पनि गरेका छन् । तर, तरकारी उत्पादक किसान र उपभोक्ता ठगिने अवस्थाको अन्त्य अझै हुन सकेको छैन ।
सरकारी टोलीको अनुगमनमा १२ घन्टा
वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागका अधिकृत दीपकराज पोखरेलको नेतृत्वमा उपभोक्ता अधिकारकर्मीसहितको टोली कालिमाटी तरकारी बजार प्रवेश । २ घन्टा होलसेल बजारका स्टलमा तरकारीको मूल्य र गुणस्तरको अनुगमन ।
फर्सी र काँक्रो अनलोड गर्दै गरेका दुई ट्रकका तरकारी व्यवसायीसँग बिलबिजक माग । बिलबिजक फेला नपरेपछि उक्त ट्रकमा ल्याइएको फर्सी र काँक्रा बेच्न रोक । ट्रक प्रहरीको जिम्मा । तरकारी बेच्न रोकिएपछि दुई घन्टा व्यवसायी विरोधमा ।
बसेरै छलफल गरौँ भन्दै तरकारी व्यवसायी संघका अध्यक्ष तथा पदाधिकारीद्वारा बजार विकास समितिको कार्यकक्षभित्र अनुगमन टोलीलाई बोलावट । सामान्य छलफल । समिति पदाधिकारीद्वारा अनुगमन टोलीलगायत उपस्थितलाई चियापान ।
समितिका कार्यकारी निर्देशक तेजेन्द्रप्रसाद पौडेलको उपस्थिति । समितिको सोही भवनको माथिल्लो तलामा रहेको आफ्नो कार्यकक्षमा बसेर छलफल गर्न बोलावट । अनुगमन टोली पदाधिकारी समितिको कार्यालयमा । व्यवसायी जम्मा भएर समितिको भवनभित्र रहेका अनुगमन टोलीलाई घेराबन्दी गर्दै प्रवेशद्वार बन्द ।
प्रहरीले समिति भवनको प्रवेशद्वार खोल्यो । प्रहरीकै सुरक्षा घेरामा अनुगमन टोली समितिको भवनबाट बाहिरियो । प्रहरीले सुरक्षा बढायो । तरकारी व्यवसायी संघका अध्यक्ष भरत खतिवडा र व्यवसायी उज्ज्वल ढुंगाना पक्राउ ।
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री मातृका यादव, मन्त्रालयका सचिवलगायतको टोली कालिमाटी तरकारी बजार अनुगमनमा । अनुगमन टोली र समितिका पदाधिकारीसँग छलफल । बजार अवलोकन । समितिका पदाधिकारी नै व्यापारीसँग मिलेर उपभोक्तालाई मारमा पारेको भन्दै आक्रोश ।
ठगी रोक्न नसकेको भन्दै तरकारी बजार विकास समितिका कार्यकारी निर्देशक तेजेन्द्रप्रसाद पौडेललगायत समितिका पदाधिकारीसँग आक्रोशित हुँदै ठगी नियन्त्रणमा लाग्न निर्देशन । बिलबिजकविनाका तरकारी बजारभित्र छिर्नै नदिन निर्देशन ।
नियमित अनुगमनको निर्देशन समिति, मन्त्री यादवसहित मन्त्रालयको टोली मन्त्रालय फिर्ता । अनुगमन टोली वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभाग बबरमहल फिर्ता । विभागमा छलफल ।
बिहानको अनुगमनमा पाइएका विषय र आगामी कदमबारे मन्त्रालयका सहसचिव नवराज ढकाल, वाणिज्य विभागका महानिर्देशक योगेन्द्र गौचनलगायतबीच चार घन्टा छलफल । अनुगमनलाई नियमित गर्ने सहमतिसहित छलफलको टुंगो । नयाँ पत्रिका
