एजेन्सी, २ मंसिर । आज अन्तर्राष्ट्रिय पुरुष दिवस । पुरुषहरूलाई प्रायः बाल्यकालदेखि नै सिकाइन्छ कि तिमीहरू रुन हुँदैन् । पुरुषहरुले आफ्नो भावना र दुख कसैलाई देखाउन सक्दैनन् ।
हामी सबैले सधैं सुन्दै आएका छौं कि पुरुषहरूले पीडा महसुस गर्दैनन्, तर के यस तथ्यमा कुनै सत्यता छ। रिपोर्टका अनुसार पुरुषलाई पनि पीडा हुन्छ र पुरुषलाई पनि रुन मन हुन्छ, तर न त पुरुषले यसलाई राम्रोसँग व्यक्त गर्न सक्छन् न त समाजका मानिसहरूले यस्ता पुरुषलाई स्वीकार गर्छन् । यही कारणले गर्दा विश्वभरका पुरुषहरू पनि मानसिक तनावबाट ग्रस्त छन्।
परिवारको जिम्मेवारी र आवश्यकतामा दबिएका पुरुषहरू प्रायः आफैंमा ध्यान दिँदैनन्। यही कारणले उनी आफ्नो जीवनमा भएका सानातिना समस्या वा समस्याहरू कसैसँग बाँड्दैनन्, जसले पछि मानसिक तनावको रूप लिन्छ । संसारभरका धेरै पुरुषहरू प्रोस्टेट क्यान्सर, अण्डकोषको क्यान्सर र मानसिक स्वास्थ्य जस्ता समस्याहरूसँग संघर्ष गर्छन् । यति मात्र होइन, आत्महत्याका घटना पनि महिलाभन्दा पुरुषमा बढी देखिन्छन् ।
अमेरिकन साइकोलोजिकल एसोसिएशनको प्रतिवेदन अनुसार करिब ३०.६ प्रतिशत मानिस आफ्नो जीवनकालमा कुनै न कुनै समयमा डिप्रेसनबाट ग्रस्त हुन्छन् । तर यस पछि पनि पुरुषहरु आफ्नो समस्याको लागि कुनै पनि प्रकारको सहयोग वा चिकित्सा उपचार खोज्न हिचकिचाउँछन्। उनको यस्तो व्यवहारले उनको समस्या झनै गम्भिर बनाउँछ । साथै, यस्ता पुरुषहरू जो बिना डर आफ्नो भावना व्यक्त गर्न सक्षम हुन्छन्, उनीहरूलाई मानसिक तनावबाट बाहिर निस्कन धेरै मद्दत मिल्छ। यस्तो अवस्थामा पुरुषहरुसँग उनीहरुको मानसिक स्वास्थ्यको बारेमा खुलेर कुरा गर्नु जरुरी छ ।
नेशनल इन्स्टिच्युट अफ हेल्थका अनुसार विभिन्न पुरुषहरूमा डिप्रेसनका विभिन्न लक्षणहरू देख्न सकिन्छ। डिप्रेसन भएका हरेक मानिसमा एउटै लक्षण देखिँदैन। जहाँ केहीमा थोरै लक्षणहरू देखिन्छन्, त्यहाँ तिनीहरूमध्ये धेरै छन्।
केही सामान्य लक्षणहरू
-क्रोध, चिडचिडापन, वा आक्रामकता
-चिन्तित, बेचैन, वा एक्लो महसुस गर्दै
-काम, परिवार, वा कुनै पनि रमाइलो गतिविधिहरूमा रुचि गुमाउने
-यौन इच्छा र प्रदर्शनमा कमी
-दुखी वा आशाहीन महसुस गर्दै
-ध्यान केन्द्रित गर्न वा सम्झनामा समस्याहरू
-धेरै थाकेको, सुत्न नसक्ने वा धेरै सुत्नु
-अत्याधिक खाने वा खान मन नलाग्ने
-आत्मघाती विचार वा आत्महत्या प्रयास
-शरीर दुख्ने, टाउको दुख्ने, क्र्याम्प, वा पाचन समस्याहरू
-रक्सी वा लागूपदार्थको लत
-पुरुषहरु मा अवसाद को कारणहरु
जेनेटिक फ्याक्टर– आफ्नो परिवार वा सदस्यहरूमा डिप्रेसनको इतिहास भएका पुरुषहरूलाई डिप्रेसनको समस्या हुने सम्भावना बढी हुन्छ।
वातावरणीय तनाव – आर्थिक समस्याहरू, प्रियजनको हानि, सम्बन्ध समस्याहरू, प्रमुख जीवन परिवर्तनहरू, काममा समस्याहरू वा कुनै पनि तनावपूर्ण अवस्थाले केही पुरुषहरूमा डिप्रेसनलाई ट्रिगर गर्न सक्छ।
रोग – डिप्रेसन अन्य गम्भीर चिकित्सा रोगहरु जस्तै मधुमेह, क्यान्सर, हृदय रोग वा पार्किन्सन्स रोग संग हुन सक्छ। अवसादले यी अवस्थाहरूलाई अझ खराब बनाउन सक्छ। कहिलेकाहीँ, यी रोगहरूको लागि लिइएको औषधिको साइड इफेक्ट हुन सक्छ, जसले डिप्रेसनलाई ट्रिगर वा बिग्रन सक्छ।
डिप्रेसनबाट पीडित पुरुषहरूलाई कसरी मद्दत गर्ने
पुरुषहरू प्रायः आफ्नो भावना व्यक्त गर्दैनन्। यस्तो अवस्थामा, यो धेरै महत्त्वपूर्ण छ कि तपाईंले तिनीहरूमा यी लक्षणहरू पहिचान गर्नुहोस् र तिनीहरूलाई डाक्टरलाई भेट्न प्रोत्साहन दिनुहोस्।
एन्टीडिप्रेसेन्ट भनिने औषधिहरूले डिप्रेसनको उपचार गर्न राम्रोसँग काम गर्न सक्छन्, तर तिनीहरू प्रभावकारी हुन धेरै हप्ता लाग्न सक्छन्।
धेरै प्रकारका मनोचिकित्सा वा “टा‘क थेरापी“ ले डिप्रेसनको उपचार गर्न मद्दत गर्न सक्छ। केही डिप्रेसनको लागि, यी उपचारहरू औषधिहरू जस्तै प्रभावकारी छन्।
आत्महत्याको बारेमा टिप्पणीहरूलाई कहिल्यै बेवास्ता नगर्नुहोस् र यसको बारेमा आफ्नो डाक्टरलाई सचेत गर्नुहोस्।
यदि तपाईंको नजिकको मान्छे डिप्रेसनसँग लडिरहेको छ भने, समय र उपचारले अवसाद हट्छ भनेर बुझाएर बुझ्नुहोस्, धैर्य गर्नुहोस् र प्रोत्साहन दिनुहोस्।
