काठमाडौं ८ जेठ । चिनी उद्योग बन्द भएपछि पश्चिम नवलपरासीका किसानहरुको ५ करोड भन्दा बढीको उखु खेतमै सुकेका छन् ।
जिल्लामा तीन चिनी उद्योग छन् । तीमध्ये लुम्बिनी चिनी उद्योग एक महिना अघि नै बन्द भएको हो । बाग्मती र इन्दिरा चिनी उद्योगले तीन दिनअघि क्रसिङ बन्द भएको सूचना निकालेपछि किसानका उखु खेतमै सुक्न थालेका हुन् ।
उद्योग बन्द भएपछि बिक्री हुन नसकेका उखुको क्षतिपूर्ति सरकारले उपलव्ध गराउनुपर्ने किसानहरुले माग गरेका छन् । मंसिरको अन्तिम सातामा क्रसिङ सुरु हुने उद्योगहरु यस वर्ष फागुनको दोस्रो सातादेखि सञ्चालनमा आएका थिए ।
ढिलो गरी सञ्चालनमा आएका उद्योगहरु उखु खेतमै रहँदा बन्द भएकाले त्यसको क्षतिपुर्ति सरकारले दिनुपर्ने उखु उत्पादक कृषक समितिका जिल्ला अध्यक्ष उमेश यादवले बताए । उद्योग बन्द भएपछि ७० देखि ७५ विगाहामा लगाइएको एक लाख बढी क्विन्टल उखु पूर्ण रुपमा सुक्न थालेका छन् ।
जस कारण किसानले ५ करोड बढी क्षति ब्यहोर्नु परेको अध्यक्ष यादवले बताए । उखु नकाटेसम्म उद्योग बन्द नगराउन पटक पटक प्रशासनलाई आग्रह गरे पनि वास्ता नगरिएकाले त्यसको क्षतिपुर्ति सरकारले उपलव्ध गराउनुपर्ने किसानको माग छ ।
कटानी र उद्योगसम्म पु¥याउने ढुवानी खर्च बाहेकको रकम सरकारले उपलव्ध गराउनुपर्ने किसानहरुले माग गरेका छन् । ‘कटानी र ढुवानी खर्च कटाएर प्रतिक्विन्टल ४ सयका दरले सरकारले क्षतिपुर्ति दिनुपर्छ नभए आन्दोलनमा उत्रिन्छौं,’ अध्यक्ष यादवले भने ।
किसानहरुले अहिलेसम्म उद्योगहरुलाई १३ लाख ८ हजार क्विन्टल उखु उपलव्ध गराएका छैनन् । उखु उपलब्ध गराएको ३५ दिनभित्र भुक्तानी दिने उद्योगहरुले सहमति गरेका थिए ।
तर कुनै पनि किसानलाई रकम दिइएको छैन । सरकारले यसवर्ष उखुको प्रतिक्विन्टल ५ सय ३६ रुपैयाँ ५६ पैशा मुल्य निर्धारण गरेको छ । ढिलो गरी सञ्चालनमा आएका उद्योगहरुले उखु सुकेको भन्दै ५ देखि ५० प्रतिशतसम्म कटौती गरेर खरिद गरेको समितिले जनाएको छ ।
एक सय क्विन्टल उखुलाई सुकेको भन्दै ५० क्विन्टलको मात्र पूर्जी दिएर किसानलाई ठगी गरेको समितिको आरोप छ । उद्योगलाई दैनिक रुपमा आवश्यक पर्ने उखु नभएकाले बन्द गरिएको बाग्मती चिनी उद्योगका सञ्चालक राम थापाले बताए । किसानहरुले उल्लेख गरेजति उखु खेतमा नरहेको उनको दाबी छ । ‘उद्योगलाई दैनिक १० हजार क्विन्टल क्रसिङका लागि आवश्यक हुन्छ । किसानहरुले समयमा नकाटेर उद्योगलाई दिन सकेनन् । त्यसैले बन्द गरिएको हो,’ थापाले भने । अन्नपूर्णपोष्टबाट
