काठमाडौं, २९ साउन । नेकपा एमालेभित्रको शक्तिसंघर्षले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई एक पछि अर्को धक्का लाग्दै आएको छ । उनका विरोधी खेमाका माधवकुमार नेपालले एकपछि अर्को फाइदा लिंदै शक्तिसञ्चय गरिरहेका छन् ।
एमालेभित्रको शक्तिसंघर्षमा ओली निकै बलियो देखिन्छन् । पार्टीभित्र केन्द्रीय कमिटी र संसदीय दलमा ओलीको भारी बहुमत छ । १२१ जना सांसद रहेको एमालेमा माधव नेपालको पक्षमा २३ जना मात्र सांसद खुलेका छन् । ओलीको पक्षमा झण्डै ९० जना छन् । बाँकी तटस्थ भूमिकामा छन् ।
नवौं महाधिवेशनबाट निर्वाचित केन्द्रीय कमिटीको २०३ सदस्यमध्ये ओलीको पक्षमा ११० भन्दा बढी छन् । माधव नेपालको पक्षमा ८० जति छन् । बाँकी तटस्थ भूमिकामा छन् ।
पार्टी कमिटी र संसदीय दलमा ओलीभन्दा निकै कमजोर भएपनि माधव नेपालले संसदीय राजनीतिको खेल चतुरता देखाए । उनले खुलेरै भनेका थिए, मर्ता क्या नही कर्ता । यति भन्दै संसदीय राजनीतिको भिडन्तमा उत्रिएका माधव नेपाल हरेकपटक विजयी बन्दै गए । ओली कडा वचन बोल्दै गए । माधव नेपाल मैदानमा विजेता बन्दै गए ।
भिडन्त नं १
कर्णाली प्रदेशमा एमालेको बहुमत हुँदा हुँदै महेन्द्रबहादुर शाहीको सत्ता सुरक्षित गरिदिए । नेपाल पक्षका प्रकाश ज्वालासहित ४ सांसदले विश्वासको मत लिंदा फ्लोर क्रस गरे । कर्णालीमा एमाले नेतृत्वको सरकार बन्ने अवस्था हुँदा हुँदै माधव नेपालको रणनीतिमा असफल पारियो । ओलीले ठूलो धक्का खाए ।
भिडन्त नं २
त्यसपछि सुदूरपश्चिममा पनि त्यस्तै भयो । माधव नेपाल खेमाका सांसदले त्रिलोचन भट्ट नेतृत्वको सरकार जोगाइदिए । माओवादीको सरकार एमालेकै सांसदले जोगाइदिएर ओलीलाई धक्का दिए । सुदूरपश्चिम ओली पक्षधर संसदीय दलमा अल्पमतमा रहेको एकमात्र प्रदेश देखियो ।
भिडन्त नं ३
गण्डकी प्रदेशमा पनि माधव नेपालले ओलीलाई धक्का दिए । त्यहाँ गठबन्धनले पृथ्वी सुब्बा गुरुङ्ग नेतृत्वको सरकार ढाल्यो । नेपालले त्यहाँ पनि संसदीय राजनीतिका चतुरता देखाए ।
भिडन्त नं ४
राष्ट्रियसभाको बागमती प्रदेशको रिक्त चुनावमा पनि माधव नेपालले ओलीलाई धक्का दिए । नेपाल निकट खिमलाल देवकोटा रामबहादुर थापा बादलविरुद्ध उम्मेदवार बने । कलम चिन्हबाट स्वतन्त्र उम्मेदवार बनेका देवकोटाले गठबन्धनबाट मत पाए । जसमा एमालेको माधव नेपाल पक्षधर प्रदेश सभा सांसद, स्थानीय निकायका मतदाता जनप्रतिनिधिको पनि मत थियो ।
भिडन्त नं ५
ओलीलाई प्रधानमन्त्रीबाट हटाउने निर्णायक शक्ति पनि माधव नेपाल नै बने । दोस्रोपटक प्रतिनिधि सभा विघटन हुनु अघि माधव नेपाल पक्षधर २८ सांसदले हस्ताक्षर गरेर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउने बहुमत सांसदको दाबी प्रस्तुतीमा हस्ताक्षर गरेका थिए । तर, राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले ओलीलाई नै प्रधानमन्त्री कायम राखी प्रतिनिधि सभा विघटनको सिफारिश सदर गरी मध्यावधि चुनावको घोषणा गरिदिइन् । अदालती प्रक्रिया लामो समय चल्यो । त्यस क्रममा माधव नेपालले ओलीविरुद्ध आफ्नो शक्ति प्रयोग गरे । उनी पक्षधर सांसद घटिरहे । तर, ती ओलीलाई सत्ताबाट हटाउने अवस्था बनाउन पर्याप्त बने ।
शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री बनेपछि उनलाई विश्वासको मत दिंदा माधव नेपाल पक्षधर २२ सांसदले मतदान गरे । जसमध्ये ओलीको मन्त्रिमण्डलमा मन्त्री भएकाहरु पनि थिए । उनले ओलीलाई त्यहाँ पनि धक्का दिए ।
भिडन्त नं ६
लुम्बिनी प्रदेशमा ओलीनिकट शंकर पोखरेल नेतृत्वको सरकार ढाल्न लामो संघर्ष चल्यो । पोखरेलको पक्षमा बहुमत कायम रहन नदिन माधव नेपालले दाङ २ ख बाट निर्वाचित प्रदेश सभा सांसद अम्बरबहादुर डाँगी क्षेत्रीलाई राजीनामा गर्न लगाए । त्यसपछि पोखरेल अल्पमतमा परे । उनले बिमला वली खत्रीलाई साथमा तानेर सरकार जोगाउन खोजे । तर, सफल भएनन् । एमालेको सुर्य चिन्हबाट निर्वाचित अजय शाही पनि गठबन्धनको पक्षमा उभिए । माधव नेपालले ओलीलाई लुम्बिनीमा पनि धक्का दिएर देखाइदिए ।
कसरी सम्भव
संसदीय राजनीतिको लामो अभ्यास गरेका, नेकपा एमालेको लामो समय नेतृत्व गरेका माधव नेपालले राजनीतिक अनुभव विरोधीलाई साइजमा ल्याउन प्रयोग गरे । संसदीय राजनीतिको पछिल्लो लडाईंमा माधव नेपालले ओलीलाई जताततै पछारिदिए । अंकगणितमा ओलीभन्दा जतिसुकै कमजोर भएपनि माधव नेपालले हरेक मैदानमा पछारिदिएका छन् । यसका लागि उनले एमालेबाहेकको शक्तिहरुसँग गठबन्धन बनाएका छन् ।
अबको भिडन्त
माधव नेपाल ओलीसँग अझै भिडन्तमा छन् । अबको भिडन्त नेकपा एमालेको नेतृत्वबाट ओलीलाई हटाउने या विभाजन गर्नेमै देखिएको छ । यो भिडन्तमा माधव नेपालले चाल्ने कदम र रणनीति चासोको विषय बनेको छ । उनी ओलीलाई एमाले अध्यक्षबाट हटाउने साहसका साथ जुटेका छन् । तर, त्यो सजिलो छैन । ओलीसँग एउटै पार्टीमा बस्न नसकिने निष्कर्षमा पुगेका नेपालले हटाउन नसके पार्टी विभाजन गर्ने निश्चितप्रायः छ । त्यसपछि यी दुईको भिडन्त नयाँ मोडमा पुग्न सक्छ ।
