प्रदेश दुईका प्रभावशाली मन्त्री रामनरेश राय यादवले नेपाली रेडियो नेटवर्कका लागि ऋषि धमलासँग विशेष कुराकानी गर्दै २८ लाख रुख नष्ट गर्न लागेकोमा आपत्ती जनाएका छन् । उनले वातावरण विनाश हुने भन्दै त्यसो हुन नदिने समेत बताएका छन् । उनीसँग गरिएको कुराकानीः
प्रदेश नम्बर दुईको हालखबर के छ ?
दुई नम्बर प्रदेशको हालखबर त राम्रो प्रगतिमा थियो । बाढी र सुख्खा मौसमका कारण बिग्रिएको छ । दुवैखालको प्रकोप एकैपटक देखियो । त्यसैको चपेटामा परेका छन् दुई नम्बर प्रदेशका जनता ।
जनचाहना अनुसार काम नगरेका कारण समस्या देखिएको भनिन्छ नि ?
अहिले जसरी पुरै मधेसमा बाढीले क्षति पु¥याएको छ । त्यसको दोषी प्रदेश नम्बर २ को सरकार होइन । यहाँ संघ नै दोषी देखिन्छ ।
तपाईंहरुलाई अवर हुँदाहुँदै काम गर्नुभएन नि ?
जसरी मधेसीको जनसंख्या कम गर्नको लागि पहाडेलाई चेरेआपास झारियो । त्यसले चुरेको जंगल दोहन भयो । जसको परिणाम स्वरुप तराईका भूगाभाग बाढीले ध्वस्त बनायो । यदि संघीय सरकार सचेत भएन र यही रबैया रहिरह्यो भने २५ वर्षपछि मधेसका खेतीयोग्य जमीन पुरै मरुभूमिमा परिणत हुन्छ । बालुवा र ढूगाले भरिने तराईका जमीनहरु ।
तपाईंले यसो भनिरहँदा चुरे दोहनकर्ता तपाईंहरु हो नि ?
प्रदेश नम्बर २ को सरकारले मधेसी, आदिवासी, दलित, मुस्लिम, थारुलाई तराईबाट उठाएर चुरेमा बसाईं दिएको हो र ? अनि त्यो दोष प्रदेश सरकारलाई गाउनुहुन्छ । वस्ति बसाल्ने काम कसले गरे ? त्यसको कारण चुरेको दोहन भइरहेको छ ।
त्यहाँ बस्ती बसाल्न तपाईंहरुको पनि हात छ नि ?
तपाईंले २ नम्बर प्रदेशका जनताको टोलटोलमा गएर सोध्न सक्नुहुन्छ । केन्द्रीय सरकार बनेको २ वर्ष भइसक्यो अहिलेसम्म एउटा काम गरेको छैन । त्यसका जनताले केन्द्रीय सरकारको अनुभूति पनि गर्न पाएका छैनन् । प्रदेश नम्बर २ को सरकारले त गर्नुपर्ने काम गरिरहेको छ । ‘बेटी बँचाउ कार्यक्रम कसले ल्याएको हो ? त्यो प्रदेश २ सरकारले ल्याएको हो ।
कार्यक्रमले भनेको जस्तै ‘बेटीलाई बँचाउन र पढाउन सक्नुभएको ?
त्यसमा अभियान थालेका छौं ।
अभियान थाले मात्रै हुन्छ त ?
त्यहाँका बेटीहरुले दुई वर्षमा ब्याचलर पास गरिहाल्छ ? कति दिन भएको प्रदेश नम्बर २ को सरकार बनेको ? जसदेखि सरकार गठन भएको बेटीका समस्यालाई आफ्नो अभियानको रुपमा गाडि बढाएको छ । हरित अभियान, बेटी बँचाउ अभियान कार्यक्रमलगायतका सुधारका काम प्रदेश सरकारले गरेको संघीय सरकारले अहिलेसम्म के काम गरेको २ नम्बर प्रदेशमा ?
निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनाउन केन्द्रीय सरकार लागि रहँदा रुख काट्न पाइँदैन भनेर किन विरोध गर्नुहुन्छ ?
जसरी अन्तराष्ट्रिय विमानस्थल २ नम्बर प्रदेशमा बनाउन निर्णय गरिएको त्यसको लागि धन्यवाद । तर, सबैभन्दा घना जंगल निजगढमा छ । त्यसैलाई फँडानी गरेर विमानस्थल बनाउने ? म सबै नेपाली दाजुभाइ दिदीबहिनालाई ध्यानाकर्षण गराउन चाहन्छु । चाइना र भारतमा त्यति धेरै जनसंख्या छ त्यहाँ कति हेक्टरमा एयरपोर्ट छ ? अब नेपालमा जम्मा पौने ३ करोड जनसंख्या भएको मुलुकमा २८ लाख रुख नष्ट गरेर साढे ८ हे्रक्टरको एयरपोर्ट किन चाहियो ? त्यो रुख हुर्किन कति वर्ष लागेको ? अर्को कुरा यहाँलाई निवेदन गर्न चाहन्छु । जुन प्रदेशको पनि राष्ट्रिय वन जति छ त्यो प्रदेश सरकारको जिम्मामा हुन्छ । प्रदेश सरकारसँग समन्वय नगर्ने आपूmखुसी २८ लाख रुख काटेर एयरपोर्ट बनाउने ? प्रदेश सरकारको अधिकार त्यसमा हुन्छ । हामीसँग संघीय सरकारले समन्वय गरोस् हामी त्यसको जग्गा उपलब्ध गराउँछौं जहाँ रुख कटान गर्नुपर्दैन । संविधानमै लेखेको कुरा नमान्ने कुन राजा छ मुलुकमा । राजा त गइसक्यो त्यसैले गर्दा संविधानभन्दा माथि कोही छैन । प्रदेश सरकारसँग समन्वय गर्ने त्यसको हामी सहयोग गर्छौं । कुन ठाउँ मा उपयुक्त हुन्छ जहाँ कम रुख क्षति होस् । तर २८ लाख रुख काट्नुहुँदैन । तराईमा खानेपानीको समस्या भइसकेको छ । जसरी काठमाडौंमा ट्याङकरमा पानी वितरण गर्नुपथ्र्यो तराईमा त्यस्तै भएको छ । पहिला सय फिट खनेपछि पानी आउथियो अहिले ५ सय फिट खन्दा पनि पानी आउँदैन तराईमा । पानीको स्रोत कसरी सुक्यो भने रुख थियो घना जंगल थियो त्यो सबै कटान गरिसकेको छ ।
त्यहँँको जनताले एयरपोर्ट चाहिन्छ भनिरहँदा तपाईंहरुले किन रोकिरहनुभएको छ ?
हामी प्रदेशको प्रगति चाहन्छौं । विकास विरोधी होइन । तर, २८ लाख रुख नष्ट गरेर त्यहीं ठाउँमा बनाउनुपर्ने जरुरी किन ? प्रदेश नम्बर २ मा अरु ठाउँ पनि त्यसको प्रदेश सरकारसँग समन्वय गर्नुप¥यो नि । प्रदेश सरकारसँग समन्वय नगरी जे मन लाग्यो त्यही गर्न पाइँदैन । पहिला पनि रेल मार्गको नाममा पुरै जंगल कटान भएको छ । १ मिटर मात्रै पश्चिमपट्टिबाट खनेको भए रुख कटान हुने थिएन । मदन भण्डारी राजमार्गको नाम चुरे फँडानी गरेर ध्वस्त बनाइएको छ । उतातिर फेरि साढे ८ हजार हेक्टर जमिनमा विमानस्थ बनाउने भनेर जंगल दोहनमा लागिरहेको छ संघीय सरकार । यसरी विभिन्न बहानामा २ नम्बर प्रदेशलाई कंगाल बनाउन खोजिएको छ । अब एकात्मक सरकार चल्दैन प्रदेश नम्बर २ मा पनि सरकार छ । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल हाम्रो आवश्यक हो । त्यसको लागि प्रदेश सरकार र वनमन्त्रालय देशको जनसंख्या र आवश्यकता अनुसारको जग्गा उपलब्ध गराउन तयार छ । जहाँ जंगलको क्षति कम होस् । त्यस्तो ठाउँमा उपलब्ध गराउन चयार छौं हामी विकास विरोधी होइन ।
