घातक ट्युमरलाई फोक्सोको क्यान्सर वा ‘फोक्सोको क्यान्सर’ भनिन्छ । यस रोगमा फोक्सोकोे तन्तु अनियन्त्रित बृद्धि हुन्छ । यदि उपचार गर्न छाडीयो भने मेटास्टेसिस भनिने प्रक्रियाबाट नजिकको कोषिका वा शरीरको अन्य भागहरुमा फैलिन्छ । धेरै क्यान्सरहरु फोेक्सोबाट नै शुरु हुन्छन् जसलाई प्राथमिक फोक्सोको क्यान्सर भनिन्छ । कार्सिनोमा उपकला कोशिकाबाट उत्पन्न हुन्छन् ।
फोक्सोको क्यान्सरको मुख्य कारण तब्बाकु धुवाको सम्र्पक नै हो । धुम्रपान, मद्यपान, जेनेटिक कारक , रेडोन ग्यास, एस्बेस्टोस र वायु प्रदुषण हुन् । यो रोगलाई छाती रेडियोग्राफी र गणना टोमोग्राफी (सिटी स्क्यान), बायोस्पीबाट पत्ता लगाउन सकिन्छ । क्यान्सरको प्रकार, चरण, उपचार र दिर्घकालीन परिणामहरु व्यक्तिको समग्र स्वास्थ्यमा निर्भर रहन्छ ।
यसको सामान्य उपचारहरुमा शल्य चिकित्सा, किमोथेरापी र रेडियोथेरापीबाट गर्न सकिन्छ । कहिलेकाहीँ एनएसीएलसी शल्य चिकित्साको उपचार गरिन्छ भने एनएसीएलसीको लागि केमोथेरापी द्वारा उपचार गरिन्छ ।
लक्षणहरु
प्रारम्भिक चरणमा फोक्सोको क्यान्सर पत्ता लगाउन मिल्दैन, किनकी यसले सुरुको चरणमा लक्षण नै देखाउदैन । यद्यपि फोक्सोको क्यान्सर केही लक्षणहरु विरुद्ध उचित संरक्षण गरेर बच्न सकिन्छ ।
१.यदि तपाई सास फेर्दा आवाज जस्तो सुन्नुहुन्छ भने तुरुन्त आफ्नो डाक्टरलाई देखाईहाल्नुस् । यो आवाजले धेरै स्वास्थ्य समस्याहरुको साथसाथै फोक्सोसँग सम्बन्धित समस्याहरुलाई पनि संकेत गर्दछ ।
२.यदि तपाईले गहिरो वा लामो सास फेर्न कठिनाई महसुस गर्नुहुन्छ भने यो अवरोध छातीमा तरल पद्धार्थको संक्रमणको कारणले हुन सक्छ जुन फोक्सोको क्यान्सरले गर्दा हुन्छ ।
३.तपाईको छातीको साथसाथै पीठ र काँधमा दुखाई महसुुस गर्नुभयो भने यसलाई गम्भिरतापुर्वक लिनुहोस् । लिम्फ नोड्सको स्थान्तरणको कारण हुन सक्छ । यदि स्वस्थ्य हुनुहुन्छ भने पनि डाक्टरलाई भेट्नुहोस् ।
४.यदि छातीमा खोकी लगातार २ हप्ता भन्दा बढि रहन्छ भने संक्रमण हुन सक्छ । यस बाहेक कफसँग सम्बन्धित अन्य समस्याहरुको पनि कफ र रगतको चेक जाँच गर्नुहोस् ।
५.यदि यो रोग बढ्यो भने फोक्सोको क्यान्सरले दिमागलाई पनि असर गर्न सक्छ , यस्तो अवस्थामा निरत्नर टाउको दुखि रहन्छ । कहिलेकाहीँ ट्युमरले शरीरका माथिल्लो भागमा रगत सार्ने शिराहरुमा दबाब दिन्छ ।
