बुटवल, १६ भाद्र । डा.किशोर बञ्जाडे कपिलवस्तु अस्पतालको मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट हुनुहुन्छ । जब हटस्पट बन्ने गरी कपिलवस्तुमा कोरोना सङ्क्रमण फैलियो, उहाँ बिरामीको सेवामा भिड्नुभयो । सङ्क्रमितको सेवा गरिरहेकै बेला साउन २४ गते उहाँ आफैँ पनि सङ्क्रमित हुनुभयो । यो खबर उहाँको परिवार, स्थानीय समाज र अस्पतालका लागि अप्रत्याशित थियो तर उहाँ विचलित हुनुभएन ।
डा. बञ्जाडेको अहिलेको दैनिकी बिरामीको उपचार सँगसँगै आफ्नो अनुभव बाँड्ने, मनोबल बढाउने र सङ्क्रमितको ज्यान जोगाउने नयाँ अभियानमा केन्द्रित छ । उहाँको पछिल्लो अभियान हो, सङ्क्रमितको प्लाज्मा थेरापी उपचारका लागि सङ्क्रमित भई निको भएकाको रगत सङ्कलन । सोमबार कपिलवस्तु अस्पतालमा त्यस्तै गजबको माहौल थियो । डा. बञ्जाडेसहित अस्पतालका १६ जना पूर्वसङ्क्रमित स्वास्थ्यकर्मीले रक्तदान गर्नुभयो । यस्तो रक्तदान सङ्क्रमितहरूको ज्यान जोगाउने एउटा नयाँ उपचार विधि प्लाज्मा थेरापीका लागि थियो ।
“धेरै मानिस सङ्क्रमणबाट छट्पटिइरहेका बेला जीवन रक्षा गर्नु हाम्रो कर्तव्य हो,” डा। बञ्जाडेले भन्नुभयो, “पूर्वसङ्क्रमितको रगतले कसैको ज्यान बच्छ भने हामी किन अघि नसर्ने रु”
बुटवलस्थित लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालमा कार्यरत डा। साजन श्रेष्ठलाई पनि बिरामीको उपचार गर्दागर्दै सङ्क्रमण भयो । सङ्क्रमणमुक्त भएलगत्तै उहाँले कोरोना सङ्क्रमित रुपन्देहीकी एक गम्भीर बिरामीको प्लाज्मा थेरापीका लागि रगत दिनुभयो । प्रदेश ५ मा यो नै पहिलो अभ्यास थियो, प्लाज्मा रक्तदान र प्लाज्मा थेरापीको ।
अर्का साहसी चिकित्सकको नाम हो– उमाशङ्करप्रसाद चौधरी । प्रदेश सामाजिक विकास मन्त्रालय अन्तर्गत स्वास्थ्य महाशाखाका प्रमुख डा। चौधरीको दैनिकी कोरोनाविरुद्ध सचेतना र सूचना प्रवाहमा बित्छ । दिनहुँ प्रदेश सरकारका तर्फबाट कोरोनाबारे आधिकारिक सूचना बाँड्ने उहाँ पनि सङ्क्रमित हुनुभयो । आइसोलेसनमा उपचाररत उहाँले अहिले अरू सङ्क्रमितलाई उच्च मनोबलका सन्देश प्रवाह गर्नुहुन्छ ।
लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पताल र बुटवल उपमहानगरपालिकाको सहकार्यमा बुटवलमा सञ्चालित कोरोना अस्पतालका फोकल पर्सन डा. सुदर्शन थापा रातदिन बिरामीको सेवामा खटिनुहुन्छ । प्रदेशको पहिलो कोरोना अस्पतालमा उहाँको दैनिकी पनि जोखिमविरुद्ध केन्द्रित छ ।
सोमबार कपिलवस्तु अस्पतालमा प्लाज्मा रगत दान गर्नेमा तीन जना चिकित्सक र अरू सोही अस्पतालका पूर्वसङ्क्रमित १६ जना स्वास्थ्यकर्मी तथा कर्मचारी हुनुहुन्थ्यो । तीन डाक्टर हुनुहन्थ्यो, डा. बञ्जाडे, डा. पुनम लामा र डा. अमूल्य पाठक ।
सङ्क्रमित स्टाफ नर्स आयुष्मा अर्यालसहित नर्सिङ इञ्चार्ज लीला शर्मा लगायतले रक्तदान गर्नुभयो । यस्तो कार्यक्रममा प्लाज्मा थेरापी संयोजक डा. सम्राट पराजुली, नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद् प्रदेश ५ का संयोजक डा. प्रशान्त आचार्य लगायतको सहजीकरण थियो । यो त्यही अस्पताल हो, जहाँ कार्यरत चिकित्सकसहित सबै २४ जना सङ्क्रमित हुनुभएको थियो । अरू मुक्त भए पनि अझै दुई जनाको उपचार भइरहेको छ ।
प्रदेश ५ मा प्लाज्मा उपचारको थालनी बुटवलको कोरोना विशेष अस्थायी अस्पतालबाट सुरु भएको हो । अहिले बाँकेको नेपालगञ्जमा पनि त्यस्तो अभ्यास सुरु भएको छ । बुटवलमा भएको पहिलो प्लाज्मा थेरापी उपचारमा डा. राजेन्द्र खनाल, डा. सुदर्शन थापा लगायतका चिकित्सक संलग्न हुनुहुन्थ्यो । अस्पताल स्रोतका अनुसार थेरापीअघि नै बिरामीको अवस्था अति गम्भीर रहेकाले उहाँको ज्यान भने बच्न सकेन ।
अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा। खनालका भनाइमा यस्तो उपचार थेरापीका लागि पूर्वसङ्क्रमितको रगत चाहिन्छ तर त्यस्तो रक्तदान गर्न सबैलाई चेतना भइसकेको छैन ।
कोरोना अति नयाँ विषय थियो । यसबारे डाक्टर, नर्स लगायतलाई विशेष प्रशिक्षण, तालिम दिन पाइएकै थिएन, प्रदेशका सामाजिक विकासमन्त्री सुदर्शन बरालले भन्नुभयो, “तर पनि उहाँहरूको भूमिका उच्च प्रशंसनीय छ । हामी सन्तुष्ट छौँ । सबैले उहाँहरूको सम्मान गर्दै मनोबल बढाउनुपर्दछ ।”
अरूको सेवा गर्दा आफैँ जोखिममा परेका यस्ता पात्रको सूची लामै छ । प्रदेश सामाजिक विकास मन्त्रालयका अनुसार यो प्रदेशमा मात्रै चिकित्सकसहित झन्डै चार सय स्वास्थ्यकर्मी सङ्क्रमित भएका छन् । यो प्रदेशका चार कोरोना विशेष अस्पताल र कोरोना प्रयोगशालामा मात्रै पनि चार सय जना कार्यरत छन् ।
मन्त्रालयका सूचना अधिकारी डा। युवराज पौडेलका अनुसार सङ्क्रमित भए पनि स्वास्थ्यकर्मीहरूको मनोबल उच्च छ । बरु उहाँहरूले सङ्क्रमणको अनुभवसँगै बाँकी सङ्क्रमितको जीवन रक्षामा रक्तदानदेखि अनेक अभियान गरिरहनुभएको खबर आजको गोरखापत्रले छापेको छ ।
