विराटनगर, पुस १२। वन विनाश नहोस् भनेर सरकारले गत जेठ महीनादेखि जंगलबाट कुनै पनि किसिमको काठ संकलन तथा विक्री गर्न रोक लगाएपछि त्यसको असर काठको बजारमा देखिएको छ । नेपाली बजारमा काठको मूल्य प्रतिक्यूविक फिट ७०० ले बढेको छ भने मलेशिया, थाइल्यान्ड र भारतबाट यो अवधिमा विराटनगर नाकाबाट मात्रै ४० करोडको काठ भित्रिएको छ ।
संघीय सरकारले लगाएको प्रतिबन्ध फुकुवा नहुँदा नेपाली बजारमा काठको अभाव हुन थालेपछि मूल्यसमेत बढेको हो । रेग्मी समिलका सञ्चालक कुसुम रेग्मी सरकारले वनबाट काठको संकलन, उत्पादन र विक्री वितरणमा रोक लगाएपछि विदेशी काठमा निर्भर हुनुपरेको बताए । उनका अनुसार पछिल्लो समय काठको मूल्य सखुवाको प्रतिक्यूविक फिटमा ७ सयले बढेको छ । विराटनगर भन्सार कार्यालयका अनुसार ७ महीनामा भारत, मलेशिया र थाइल्यान्डबाट ४० करोड बराबरको काठ भित्रिएको छ । विराटनगर भन्सार नाका भएर ८ लाख ५५ हजार ९०७ स्क्वायर फुट काठ आयात भएको छ । तेस्रो मुलुकबाट खासगरी मलेशियाबाट सालको काठ बढी आयात भइरहेको छ ।
वैशाख महीनादेखि असारसम्म नेपालमा पूर्ण बन्दाबन्दीको अवस्था रहेको भए पनि त्यस अवधिमा करीब १५ करोड रुपैयाँ बराबरको काठ आयात भएको छ । केन्द्रीय अनुगमन टोलीले अनुगमन गरी जंगलबाट सखुवाको काठ निकाल्न नदिएपछि आपूmहरू मलेशियाको काठमा निर्भर हुनु परेको गुनासो सुनसरीको इनरुवामा रहेको राधाकृष्ण काठमिलका सञ्चालक प्रदीप कोइरालाले गुनासो गरे । उनका अनुसार सरकारले कुकाठ मात्र निकाल्न दिने र सखुवाको काठ जंगलमै सडाउने नीति लिएपछि समस्या निम्तिएको उनले बताए ।
विराटनगरको बजारमा प्रतिक्युविक फिट ४ हजार ८ सयका दरले पाइने सखुवा काठको मूल्य अहिले ५ हजार ५ सय क्यूविक फिट पुगेको छ । भारतका काठ बजारमा सालको काठको मूल्य प्रतिक्युविक २ हजारदेखि २ हजार ८ सय र बंगलादेशमा २ हजार ५ सय रहेको उनले बताए ।
जिल्ला वन कार्यालय मोरङका प्रमुख अनिरुद्धकुमार शाहका अनुसार नेपालमा घर निर्माणलगायतमा सखुवाको काठ नै रोज्ने चलन र अन्य मुलुकबाट आयात गरिएको काठभन्दा यहाँको सखुवाको गुणस्तर राम्रो भएकाले सखुवाको खपत अन्य कुकाठको तुलनामा बढी रहेको बताए । जिल्ला वन कार्यालय मोरङका अनुसार गत जेठ १५ गतेसम्म मोरङको जंगलमा वार्षिक कार्ययोजनाअन्तर्गत कटान भएका ६० हजार क्युविक फुट सालका काठ संकलन गरिएको छ । मन्त्रिपरिषद्को निर्णयअनुसार जंगलबाट सालका काठ संकलन र घाटगद्दी गर्न रोक लगाएका कारण काठको आन्तरिक उत्पादन ठप्प भएको हो । यसले बजारमा काठको माग र जंगलमा चोरी तस्करीको चाप एकैचोटि बढेको र लामो समयसम्म एकनास रहेको मूल्य बढ्न थालेको व्यवसायीले बताएका छन् ।
वन अधिकारीका अनुसार केन्द्रबाट आएको अनुगमन टोलीले अनुगमन गर्दा जंगलका ढलापडा रूखहरू छाट्ने काम भइरहेको थियो । अनुगमन समितिले त्यसलाई अन्यथा ठानेर जेठ १५ गते मन्त्रिपरिषद्बाटै काठ संकलन र विक्री वितरणमा रोक लगाएको आजको आर्थिक अभियान दैनिकमा खवर छ ।
