काठमाडौं, जेठ ३१ । निर्यात बन्द भएपछि करीब १ अर्ब रुपैयाँको तयारी कपडा नेपालमै मौज्दात रहेको छ । कोरोना महामारीपश्चात् हवाईभाडा र पानिजहाज दुवैतर्पmको भाडादर बढेकाले महँगो भाडादर तिर्न समस्या भएपछि तयारी कपडा उद्योगहरूसँग करीब १ अर्ब रुपैयाँको कपडा मौज्दात रहन गएको हो ।
उद्योगहरूले निषेधाज्ञाअघि नै उत्पादन गरेका हाफपाइन्ट, टीसर्ट, सर्ट, ट्राउजरलगायत सामान अहिलेसम्म गोदाममै मौज्दात रहेका छन् । यतिबेला यूरोपेली मुलुकबाट नेपालमा उत्पादित तयारी कपडाको माग भइरहेको भए पनि हाल माहामारीका कारण भाडादरमा अत्यधिक वृद्धि हुँदा व्यवसायीहरूले आफूले चाहेर पनि सामान निर्यात गर्न नसकेको बताउँदै आएका छन् ।
निर्यातकर्ताहरूले अहिले सामानको निर्यात गर्दा सामान्य अवस्थाको तुलनामा करीब ३ गुनासम्म बढी भाडा तिर्नुपर्ने अवस्थाको सृजना भएको छ । यसअघि हवाई मार्गमार्फत यूरोप र अमेरिकामा सामान निर्यात गर्दा प्रतिकिलो सामानको मूल्य ३ डलर पर्ने गथ्र्यो भने अहिले यो मूल्य बढेर ९ डलरसम्म पुगेको छ । त्यसैगरी पानीजहाजमार्फत निर्यात गर्दा पनि भाडादर उत्तिकै महँगो छ । यसअघि प्रतिकन्टेनर १४ सय डलर रहेको पानिजहाजको भाडा अहिले बढेर २२ सय डलरसम्म पुगेको गारमेन्ट एशोसिएशन अफ नेपालले जानकारी दिएको छ ।
नेपालमा उत्पादित तयारी कपडाहरू जर्मनी, फ्रान्स, हंगेरी, डेनमार्क, इटाली, नर्वेलगायत यूरोपेली देशहरू र अमेरिका, अस्ट्रेलिया, क्यानडामा समेत निर्यात हुने गर्छ । यद्यपि नेपाली तयारी कपडाको मुख्य बजारचाहिँ यूरोप नै हो । जहाँ कुल उत्पादनको करीब ७० प्रतिशत सामान खपत हुने गर्छ ।
गतवर्षको निषेधाज्ञामा पनि सवा १ अर्बभन्दा बढीको सामान गोदाममै थन्किएको थियो । भाडा तिर्न समस्या भएर उत्पादित सामान निर्यात गर्न नसकिएपछि उद्योगहरूले आप्mनो उत्पादन क्षमतालाई समेत घटाएर करीब ३० प्रतिशतमा सीमित गरेको एशोसिएशनका अध्यक्ष अशोक अग्रवालले बताए । उत्पादन घटाउँदा त्यसको प्रत्यक्ष मार उद्योगमा काम गर्ने श्रमिक वर्गमा परिरहेको पनि उनले जानकारी दिए । अहिले नेपालमा सञ्चालित ५० उद्योगहरूका करीब १० हजार श्रमिकमध्ये ५० प्रतिशतले रोजगारी गुमाइसकेका छन् । आर्थिक अभियान दैनिकबाट
