लुम्बिनी प्रदेशका नवनियुक्त मुख्यमन्त्री कुलप्रसाद केसी ‘सोनाम’ ले आफ्नो सरकारको पहिलो प्राथमिकता भनेको आम प्रदेशवासीलाई कोरोनाबाट जोगाउनु रहेको भन्दै यसबारेमा योजना बनाएर नै काम गरिने प्रतिबद्धता जनाएका छन् । आज विहान नेपाली रेडियो नेटवर्कबाट प्रसारण भएको ‘नेपाली बहस’ कार्यक्रममा पत्रकार ऋषि धमलासँग कुरा गर्दै उनले यस्तो बताएका हुन् । उनले लोकतन्त्र र संविधानको रक्षा आफूहरुको अर्को दायित्व भएकोले यसमा पनि खरो उत्रिने विश्वास दिलाए । प्रस्तुत छ मुख्यमन्त्री केसीसँग पत्रकार धमलाले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश :
तपाईँहरु अब कसरी अगाडि बढनुहुन्छ ? के छ गुरुयोजना ?
पहिले त हाम्रो प्रदेशसभाले बनाएको गुरुयोजना नै पहिलेको योजना नै हाम्रो आम सहमतिजस्तै थियो । लुम्बिनी प्रदेशलाई कस्तो बनाउने भन्ने कुरा त्यसमा हामी प्रतिबद्ध नै छौँ । रणनीतिक महत्वका योजना हाम्रा साझा नै भए, त्यसलाई सम्पन्न गर्नेमा हाम्रो योजना जारी छ । अहिले कोभिडको महाामारी भएको सन्दर्भमा प्रदेशबासी आम जनतालाई खोपको प्राथामिकतालाई पहिलो प्राथामिकतामा राखिनेछ । हिजोमात्रै यसबारेमा हाम्रो क्याविनेटले निर्णय गरेको छ । प्रदेशका जनतालाई खासगरी क्यान्सरबा, मिर्गौला रोगबाट पीडितहरुलाई राहतस्वरुप प्रदेश सरकारले ३ लाख रुपैयाँ दिने निर्णय गरेको छ । यो लोकतन्त्र त्यसपछिको परिवर्तनमा व्यवस्था भएको नेपाली जनताको स्वास्थ्यसम्बन्धीको मौलिक अधिकारलाई सुनिश्चित् गर्ने सुरुवातको रुपमा हामीले लिएका छौँ । बाँकी कुरा हामीले यो लोकतन्त्र, संविधानको रक्षा र संघीयता कार्यान्वयन तीन वटा महत्वको प्रस्तावलाई जसरी केन्द्रीय गठबन्धनले एउटा कार्यक्रमसहित अगाढि बढेको छ । त्यसैको स्पिरिटमा हामीहरु अगाडि बढेर जनताको पीर र मर्कामा मल्हम लगाउने प्रयत्न गर्नेछौँ ।
अहिले तपाईँहरुको गठबन्धनमा जुनखालको सहमति छ, त्यसलाई कार्यान्वयन गर्न सक्नुहुन्छ त ?
हामीले बैशाख ६ गतेदेखि नै एउटा राजनीतिक, सैद्धान्तिक र राजनीतिक महत्वका कारणले नै मोर्चा बनाएको हुनाले मलाई के लाग्दैन् भने हामी चार महिना त अनवरत रुपले संघर्षमा संगसंगै भएकोले अब यो छाडि जाने बेलामा लोभ गर्ने पाप गर्ने र षड्यन्त्र गर्नेजस्ता काम हामीबाट हुँदैन । हामी सहमतिमा ईमानदार छौं । त्यो अघिल्लो सरकारले गरेका नकारात्मक विरासतको हामी सकारात्मक सन्देश दिनको लागि गठवन्धन गरेका छौँ । यतापट्टी गठबन्धन स्वार्थमा लिप्त होला कि भन्ने कुरा मलाई लाग्दैन् किनकी राष्ट्रिय राजनीतिकै अभिभावकत्व गर्ने जिम्मा भएको हुनाले यहाँबाट भाग्न मिल्दैन भन्ने नै मेरो भनाई हो ।
तपाईँलाई गठबन्धन भित्रैबाट तपाईँलाई असहयोग हुन्छ कि हुँदैन् ? तपाईँलाई गठबन्धन भित्रैबाट अप्ठ्यारा हुन्छ कि हुँदैन ?
हाम्रो आन्तरिक बुझाईका कारणले कहिलेकाहीँ आएपनि हामीले आफ्नै पहलकदमीबाट निराकरण गर्दै आईराखेका छौँ । हाम्रो गठबन्धनभित्रका सबै साथीहरु जिम्मेवारनै भएको हुनाले र अलि लामै भार भएको हुनाले हामीले राम्रो भूमिका खेल्नसक्छौँ भन्ने आत्मविश्वास छ ।
तपाईँहरुले जसपाका तीनै जनालाई मन्त्री बनाउनुभयो नि, किन र के कारणले ?
जसपाका साथीहरुले निरन्तर जसरी संघर्ष गर्नुभयो, यो प्रदेशमा सबैभन्दा बढि रिस्क मोल्नुभयो । उहाँको क्षतिस्वरुप र उहाँहरुको आम नेता ताथ कार्यकर्ताहरुलाई पनि आफ्नो पार्टी ईन्ट्याकमा छ, कुनै बेलामा सरकारले त यसलाई दलको मान्यता दिनुहुन्न भनेर पाएको थियो यसको बैधानिकताको निम्ति पनि साथीहरुलाई हामीहरु पछि हटेर भएतापनि उहाँहरुलाई स्पेस दियौँ ।
अब सरकारको नीति र कार्यक्रम, र बजेट कहिले आउँछ त ?
अब अघिल्लो अध्यादेशबाट आएको बजेटको पूनरावलोकन गर्छौं । छिट्टै अधिवेशन संगसंगै क्याविनेटमा लान्छौँ । र, संवैधानिक प्रावधानअनुसार नै हामी अघि बढ्छौं ।
त्यसो भए अघिल्लो सरकारले ल्याएको बजेट संशोधन हुन्छ ?
त्यो त हुन्छ । बहुपक्षीय विकासका योजनाहरुमा हाम्रो सहमतिनै छ । यो पछिल्लो दुई वर्षमा गठबन्धनका निम्ति आर्थिक, भौतिक र नैतिक संवैधानिक सबै ढंगका हर्कत गरेका हुनाले यो अहिलेको परिस्थिति गलत छ । यसलाई हामी करेक्शन गर्छौं ।
त्यसोभए मन्त्रिपरिषद् विस्तार कहिले गर्नुहुन्छ अनि तपाईँले विश्वासको मत कहिले लिनुहन्छ ?
मन्त्रिपरिषद् विस्तार त हामी छिट्टै गर्छौं । हामीले अधिवेशन संगसंगै यसलाई पनि हामीले अगाडि बढाउँछौँ ।
त्यहाँ सञ्चार विधेयक विवादमा छ, तपाईँ मुख्यमन्त्री बनिसकेपछि के गर्नुहुन्छ सञ्चार क्षेत्रको लागि नयाँ काम ?
त्यो विधेयक समितिमा छ । समितिमा उहाँहरुसहित छलफल गरेर सरकारी प्रतितिधि पनि हुनुहुन्छ, माननीयज्युहरु पनि हुनुहुन्छ । यो कुनै अकाट्या विधेयक बनाएको होईन । त्यसभित्रका त्रुटी संशोधन गरेर हामी त्यसलाई सञ्चारमैत्री विधेयकको रुपमा त्यसलाई अगाडि ल्याउँछौँ ।
त्यसोभए जनताको चाहनाअनुसार तपाईँ काम गर्नुहुन्छ ?
जनताको चाहानाभन्दा बाहिर हिँड्न हामीलाई कुनैपनि अधिकार नै छैन ।
निवर्तमान मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलले गरेका राम्रा कामहरुलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ कि त्यत्तिकै छोडिदिनुहुन्छ त ?
राष्ट्रिय गौरवका र बहुवर्षीय योजनामा हाम्रो सहमति छ । त्यसमा हामी सबैका सकारात्मक सोच छ । हाम्रो गठबन्धनले त्यसलाई सकारात्मक तरिकाले नै लिन्छ । तर, संघीयता कार्यान्वयनका कयौं संरचनाहरु, कयौँ नियुक्ति, भर्नालगायत संघीयताका अहित हुनेगरि गरिएका कार्यहरु हामीहरुले हटाएर संघीयताअनुकुल कार्यान्वयन गर्नतिर लाग्छौँ ।
प्रदेश राजधानी दाङमा नै हुन्छ कि अन्त कतै सर्छ ?
नीतिगत रुपले त सरिसक्यो । तर, कार्यकारिणी तवरले हामीले आफ्नै प्रदेशभित्रका अड्डाहरु न हुन । त्यसलाई हामी जहाँ बसेरपनि प्रयोग गर्नसक्छौ र त्यसलाई जहाँ बसेर भएतापनि राम्रो व्यवस्थित् गरेर अगाडि बढाउँछौँ । जहाँ कि राजधानी भनेपछि काम टार्नेजस्तो नभएर ५०÷६० वर्ष पछिका पुस्ताले पनि सम्झनलायक गरिकन त्यसको सम्पूर्ण संरचना, त्यसको डिपिआर निर्माण कार्यहरुलाई अगाडि बढाउँछौं । क्रमशः त्यसलाई व्यवस्थित् गर्छौं र बुटवलदेखि बर्दियासम्मको विचमा प्रशाशनिक क्षेत्रको रुपमा त्यसलाई विस्तार गर्छौं । जति सकिन्छ हामी सुरुवात गर्छौं, हामीले त्यसको फाईनल नगरेता पनि ।
लुम्बिनी प्रदेशलाई भ्रष्टाचारमुक्त प्रदेश बनाउन सक्नुहुन्छ ?
त्यसको निम्ति हाम्रो ऐन, कानून र प्रवित्ति केन्द्रदेखि सम्हाल्दै आउनुपर्छ, अहिले यो बीचमा आएका विकृतिहरुलाई पनि सच्याउनुपर्छ । हाम्रो कयौँ ऐन, कानूनहरु परम्परागत छन् । यसलाई हामीले सच्याउनुपर्छ । त्यसलाई संघीयअनुरुप बनाउन र जवाफदेही बनाउनतिर लागियो भने राम्रो हुन्छ भन्ने मेरो भनाई हो । यसमा केही समय लाग्ने म देख्छु । किनकी हाम्रो राजनीतिक प्रणाली जुन छ, यसलाई पनि सुधार गर्नुपर्छ भन्ने मेरो भनाई हो ।
तपाईँको गठबन्धन कहिलेसम्म काउम रहन्छ ? चुनावसम्म हो कि अझै १०–२० वर्षसम्म रहन्छ ?
आगामी निर्वाचनसम्म त स्वभाविक रुपमा यो गठबन्धन कायम रहन्छ, किनकी यसको थालनी भैसकेको छ । त्यतिमात्रै होईन, यो एउटा लोकतन्त्रको रक्षाको लागि एउटा जिम्मेवार राजनीतिक शक्ति र समूहहरुको गठवन्धनको रुपबाट नै स्थापित गर्नुपर्छ भन्ने हामीलाई लागेको छ ।
त्यहाँको अहिले तत्कालको समस्या के छ बताउनुहोस् त ?
हाम्रो एउटा उदारणीय कुरा के छ भने हाम्रो प्रदेशसभाका पूर्व माननीय दीर्घनाराण पाण्डेले रिजाईन दिईसकेपछि हामीले गठबन्धनको ईमानदारिता त त्यहीँबाट सुरु गरेका थियौँ । हजुरहरुले पनि देख्नुभएको छ । हाम्रो उम्मेदवारले पनि अत्यधिक मतले जित्नुभयो । यो संस्कार हामीले एक चरणको बनाईसकेका छौँ ।
