एजेन्सी, २ फागुन । मूलत माया भनेको तिमी भन्दा अरु कोही महत्त्वपूर्ण भएको हो । यो पीडादायी पनि हुन सक्छ, किनकि यसले तपाईंको अस्तित्वलाई धम्की दिन्छ । तपाईंले कसैलाई ’म तिमीलाई माया गर्छु’ भन्नुहुन्छ, तपाईंले आफ्नो सम्पूर्ण स्वतन्त्रता गुमाउनुहुन्छ। तपाईंसँग जे छ, तपाईंले यसलाई गुमाउनुहुन्छ। जिन्दगीमा जे गर्न मन लाग्यो त्यो गर्न सकिदैन । बाधा धेरै छन्, तर साथसाथै यसले तपाईलाई भित्र तानिरहन्छ। यो मीठो विष हो, अति मीठो विष हो। यो आत्म–विनाशको अवस्था हो।
यदि तपाईंले आफैलाई नष्ट गर्नुभएन भने, तपाईंले प्रेमलाई कहिल्यै थाहा पाउनुहुनेछैन् । तिम्रो केही भाग मर्नुपर्छ। तिम्रो त्यो अंश, जो अहिलेसम्म ‘तिमी’ थियौ, त्यो हराउनुपर्छ ताकि त्यसको ठाउँ अरू केही वा व्यक्तिले लिन सकोस् । यदि तिमीले यस्तो हुन दिएनौ भने त्यो माया होइन, लेखाजोखा मात्र हो, लेनदेन हो ।
जीवनमा हामीले पारिवारिक सम्बन्ध, वैवाहिक सम्बन्ध, व्यावसायिक सम्बन्ध, सामाजिक सम्बन्ध आदि जस्ता धेरै प्रकारका सम्बन्धहरू बनाएका छौं। यी सम्बन्धहरूले हाम्रो जीवनको धेरै आवश्यकताहरू पूरा गर्दछ। यी सम्बन्धहरूमा प्रेम व्यक्त हुँदैन वा हुदैन भन्ने होइन । बिल्कुल हुन्छ । तपाईंले गर्नुहुने हरेक कुरामा प्रेम प्रतिबिम्बित हुनुपर्छ । मायाले सबै कुरा गर्न सकिन्छ। तर जब हामी प्रेमको बारेमा आध्यात्मिक प्रक्रियाको रूपमा कुरा गर्छौं, हामी यसलाई आत्म–विनाशको प्रक्रियाको रूपमा देख्छौं। जब हामी ’मेटाउन’ भन्छौं यो नकारात्मक लाग्न सक्छ।
जब तपाइँ कसैलाई साँच्चै माया गर्नुहुन्छ, तपाइँ तपाइँको व्यक्तित्व, तपाइँको मनपर्ने र मन नपर्ने, तपाइँको सबै कुरा समर्पण गर्न तयार हुनुहुन्छ। जब माया हुदैन तब मान्छे कठोर बन्छ। कसैको माया लाग्ने बित्तिकै उनीहरु हरेक आवश्यकता अनुसार आफूलाई ढाल्न तयार हुन्छन् । यो आफैमा एक अद्भुत आध्यात्मिक प्रक्रिया हो, किनभने यसरी तपाईं लचिलो बन्नुहुन्छ। प्रेम निस्सन्देह आत्म–विनाशकारी छ र यो यसको सबैभन्दा सुन्दर पक्ष पनि हो।
जसलाई तिमीले भनौं– उन्मूलन वा मुक्ति, त्यसलाई विनाश भन या निर्वाण भन । जब हामी भन्छौं, ’शिव संहारक हुनुहुन्छ,’ हाम्रो मतलब उहाँ बाध्यकारी प्रेमी हुनुहुन्छ। प्रेम आत्म–विनाशकारी होइन, यो विनाशकारी मात्र हुन सक्छ। तपाईं कसलाई माया गर्नुहुन्छ भन्ने कुरामा भर पर्छ। त्यसैले शिवले तिमीलाई नाश गर्नुहुन्छ, किनकि यदि उहाँले तिमीलाई नष्ट गर्नुहुन्न भने यो प्रेम सम्बन्ध वास्तविक होइन। तिम्रो विनाश भन्नाले मेरो मतलब तिम्रो घर, तिम्रो व्यापार वा अन्य कुनै चीजको विनाश होइन। तिमी जसलाई ‘म’ भन्छौ, जुन तिम्रो कठोर व्यक्तित्व हो, त्यो प्रेमको प्रक्रियामा नष्ट हुन्छ र त्यो आत्मविनाश हो।
जब तपाईं प्रेममा पर्नु हुन्छ, तपाईंको सोच्ने तरिका, तपाईंको भावनाको तरिका, तपाईंको मनपर्ने र मन नपर्ने, तपाईंको दर्शन, तपाईंको विचारधारा, सबै कुरा पग्लिन्छ। यो तपाईं भित्र स्वचालित रूपमा हुनुपर्छ, र अरू कोही आएर यो सबै गर्न को लागी प्रतीक्षा नगर्नुहोस्। यो आफ्नो लागि गर्नुहोस्, किनकि तपाईंलाई प्रेम गर्न अर्को व्यक्तिको आवश्यकता छैन। तपाई कसैलाई पनि त्यस्तै माया गर्न सक्नुहुन्छ। यदि तपाईंले केवल कसैको लागि धेरै गहिरो प्रेम सिर्जना गर्नुभयो – जुन तपाईं बाहिरी कुनै पनि कुरा बिना गर्न सक्नुहुन्छ – तपाईंले देख्नुहुनेछ कि यो ’म’ आफैं नष्ट हुनेछ।
