काठमाडौं, फागुन १०। बैंकहरूमा तरलता बढेसँगै बैंकहरूले विभिन्न अफर दिँदै, लोभ्याउँदै, ब्याजदर घटाउँदै कर्जा लिन उत्प्रेरणा जगाउने गर्दै आएका छन् । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले दिने यिनै लोभका कारण मध्यम बर्गका जो निश्चित आयस्रोतलाई आधार मानेर कर्जा लिन पुग्छन्, उनीहरू नराम्रोसँग जाक्किन पुग्छन् ।
राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष विश्व पौडेल पनि यस्तै चंगुलमा फसिसकेका छन् । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले गरेको एक कार्यक्रममा उनले भने, ‘मलाइ सुरुमा सस्तो ब्याजदरमा कर्जा दिए । तर, त्यसको तीन हप्तामा नै अचाक्ली बढाएर दुःख दिए ।’
पछिल्लो समय बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले परिवर्तन नहुनेगरी प्रवाहित कर्जाको ब्याजदरसमेत विभिन्न वाहानामा बढाउने गरेका थिए । घर तथा गाडी खरिदका लागि प्रवाहित कर्जामा बैंकहरूको मनपरी चलिरहेको छ । फिक्स ब्याजदरमै प्रवाहित कर्जामा समेत दर बढाउन थालेपछि केद्रीय बैंकमा सयौं गुनासा पुगे ।
बैंकहरूले ऋणीलाई मात्र हैन निक्षेपकर्ता पनि महँगो ब्याजदरमा निक्षेप गर्न लगाएर खबर नै नगरी ब्याजदर घटाइ दिन्छन् । ऋणीहरूलाई त आफू ठगिएको जानकारी नै नहुने गरी बैंकहरूले झुक्याइसकेको हुन्छ । आज एउटा दर कायम गरेर ब्याज लिने र त्यसको ब्याज दर भोलिपल्ट नै बिनाजानकारी ऋणको ब्याजदर बढाइदिन्छन् ।
एटीएम कार्ड, पिन नम्बर रिकभर, चिप्स मर्मत, बैंक स्टेटमेन्ट, चेकबुकलगायतका विविध यावत् विषयमा त खबर नै नगरी बैंकहरूले खाताबाट रकम काटिरहेका हुन्छन् । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूसँग ऋण लिने क्रममा घोषणा गरिएको बैंकको ब्याजदरमा पटकपटक वृद्धि भइरहँदा व्यवसायी धरासायी हुने अवस्थामा पुगेका छन् ।
बैंकले ऋणीहरूको ब्याजदर लगातार वृद्धि गरिरहेका हुन्छन् । ऋणीले निश्चित समयमा ऋण तिर्नेगरी कर्जा लिएका हुन्छ, एउटा कबुलमा महिनैपिच्छे ब्याजदर तिर्छ तर उसले सोचेजस्तो हुँदैन र पटकपटक ब्याजदर बढिरहन्छ ।
यसरीबिना खबरबिना जानकारी कर्जाको ब्याज बढाउनेमा बैंक अफ काठमाडौं (बीओके) अग्रस्थानमा पर्छ । २०७३ सालमा हायर पर्चेजमा कर्जा लिएका एक ऋणी बीओकेको कर्जा जालमा फसिरहेका छन् ।
उनले कर्जा लिएको महिना दिनदेखि नै लगातार बीओकेले कर्जामा ब्याज निरन्तर बढाइरहेको छ । मासिक ३८ हजार ४ सय ४५ रुपैयाँ तिर्ने गरी कर्जा लिएका उनी त्यतिबेला झस्के जब मूल कर्जा खासै नघटेको स्टेटमेन्ट हातमा प¥यो । सुरुमा १५ हजार १ सय ४३ रुपैयाँ ब्याज तिर्दा मासिक २३ हजार रुपैयाँ कर्जा घट्दै जाने भनेर भनिएकोमा पछि हुँदा हुँदा ब्याज झन् झन् बढाउँदै लगेको उनले गुनासो गरे ।
कर्जा र ब्याज तिर्दै जाँदा कर्जा घट्दै गई कर्जाको रकम बढ्दै गई ब्याज रकम घट्दै जाने अपेक्षा उनले गरेका थिए । तर, बीओकेले भने जतिजति कर्जा तिर्दै गयो त्यति त्यति कर्जाको प्रिन्सिपल रकम घटाउँदै ब्याजदर बढाउँदै लग्यो ।
उनले भने, ‘सुरुमा ३८ हजार मासिक तिर्दा कर्जाको ब्याज १५ हजार लाग्ने र मूल कर्जा २३ हजार लाग्ने भनियो । यो हिसाबले अर्को महिनाबाट ३८ हजार तिर्दा त मूल कर्जाको रकम बढ्दै जानुपर्ने हो नि । तर, बीओकेले जति जति ईएमआई भर्दै गयो त्यति त्यति ब्याज प्रतिशत पो बढाएको रहेछ ।’
२०७५ सालसम्म आउँदा बीओकेले ब्याज रकम २६ हजारभन्दा बढी पु¥याइयो । दुई वर्ष कर्जा तिर्दै गएपछि ब्याज रकम घट्दै जानुपर्नेमा झन् झन् वढायो । बीओकेले शतप्रतिशतभन्दा बढी ब्याज बढाएर आफूलाई ठगेको उनको गुनासो छ ।
बीओकेलगायतका बैंकहरूले यसरी ठगी गरेको भन्दै राष्ट्र बैंकमा उजुरी परेपछि भने राष्ट्र बैंकले २०७७ कात्तिकबाट लागू हुनेगरी स्थिर ब्याजदर लागू गर्नुपर्नेगरी निर्देशिका जारी गरेको छ । राजधानी दैनिकबाट
