एजेन्सी, २९ साउन । भारतीय सेयर बजारका बादशाह राकेश झुनझुनवालाको ६२ वर्षको उमेरमा आज निधन भएको छ । मुम्बईको ब्रीच क्यान्डी अस्पतालले बिहान ६ बजेर ४५ मिनेटमा राकेश झुनझुनवालाको मृत्यु भएको पुष्टि गरेको हो ।
७ अगस्टमा ‘आकासा एयर’को लन्चिङका क्रममा उनी मुम्बई एयरपोर्टमा ह्वील चेयरमा देखिएका थिए । यस एयरलाइन्समा राकेश झुनझुनवालाको पनि ठूलो हिस्सा छ । झुनझुनवालाको धेरै कम्पनीमा लगानी रहेको भारतीय समाचार एजेन्सी दैनिक भाष्करले जनाएको छ ।
अब उनको ४६ हजार करोडको साम्राज्य कसले धान्ने त्यसबारे सबैको चासो बढेको छ ।
लगानी
राकेश झुनझुनवालालाई भारतको वारेन बफेट भनेर चिनिन्छ। उनी देशकै सफल लगानीकर्ता हुन् । राकेशले सन् १९८५ मा रु ५००० बाट लगानी गर्न थाले । त्यतिबेला बीएसई इन्डेक्स १५० मा थियो। श्रीमती रेखाको आग्रहमा उनले सन् २००३ मा आफ्नै स्टक ट्रेडिङ फर्म रेयर इन्टरप्राइजेज स्थापना गरेका थिए । यसको नाममा उनले आफ्नो र श्रीमती रेखाको नामको पहिलो दुई अक्षर राखेका छन् ।
उनले राकेशबाट ’रा’ गरे; ’रे’ लाई लाइनमा समावेश गरिएको थियो। राकेशले सही निर्णयहरू गरिरहे, सम्भावित मल्टिब्यागरहरूमा लगानी गर्दै र आवश्यकता अनुसार पोर्टफोलियो परिवर्तन गरे जसले उनलाई सेयर बजारको बिग बग बनायो। एक्सचेन्जमा उपलब्ध जानकारी अनुसार राकेश झुनझुनवालाको जुन त्रैमासमा ३२ कम्पनी छन् । यी ३२ कम्पनीमा अनन्त राज, टाटा मोटर्स, टाइटन, फेडरल बैंक, नजारा, स्टार हेल्थ जस्ता कम्पनी छन् ।
झुनझुनवाला कुनै समय शेयर बजारमा बादशाह थिए । सन् १९९२ मा हर्षद मेहता घोटालाको पर्दाफास हुँदा उनले सर्ट सेलिंगमार्फत ठूलो नाफा कमाए। १९९० को दशकमा भारतीय शेयर बजारमा धेरै प्रतिष्ठित कार्टेलहरू थिए।
यस्तै एउटा कार्टेल मनु मानेकको थियो जुन भालु कार्टेल थियो। यो कार्टेललाई ब्ल्याक कोब्रा भनिन्थ्यो र यसलाई राधाकिशन दमानी र झुनझुनवालाले पनि पछ्याए। पत्रकार सुचेता दलालले हर्षद मेहताको घोटालाको पर्दाफास गरेपछि बजार ओरालो लाग्यो ।
एयरलाइन व्यवसाय
राकेश झुनझुनवालाले आकाश एयरलाइन्समा ३५ मिलियन डलर अर्थात करिब २७८ करोड रुपैयाँ लगानी गरेका छन् । उनको यो एयरलाइन्समा करिब ४० प्रतिशत सेयर छ । इन्धनको मूल्य निकै उच्च रहेको र धेरै कम्पनीहरु समस्यामा परेका बेला उनी एयरलाइन्स व्यवसायमा प्रवेश गरेका हुन् । तर, आकाश एयरको सुरुवातमा उनले भनेका थिए, ‘धेरैको मनमा प्रश्न छन् । मैले एयरलाइन किन सुरु गरें? उसको प्रश्नको जवाफ दिनुको सट्टा, म असफल हुन तयार छु भनेर मात्र भन्छु। प्रयास नगर्नु भन्दा प्रयास पछि असफल हुनु राम्रो हो।
उनीको व्यवसाय अब कसले सम्हाल्ने ?
राकेश झुनझुनवालाले ठूलो साम्राज्य छोडेका छन् । उनका श्रीमती रेखा झुनझुनवाला, छोरी निष्टा झुनझुनवाला, छोरा आर्यमान र आर्यवीर झुनझुनवाला छन् । राकेश झुनझुनवालाको कुल सम्पत्ति करिब ४६ हजार करोड रुपैयाँ छ।
झुनझुनवाला र उनकी श्रीमती मिलेर आकाश एयरमा ४० प्रतिशतभन्दा बढी स्वामित्व राखेका छन् । उनी स्टार हेल्थ एलाइड इन्स्योरेन्सका प्रवर्द्धक पनि हुन् । जुन क्वाटरमा, यसमा उनको हिस्सेदारी लगभग १७.४६% थियो। यस्तो अवस्थामा अब यो साम्राज्य सम्हाल्ने सम्पूर्ण जिम्मेवारी श्रीमतीको काँधमा आएको छ । अब उनले आफ्ना छोराछोरीसँग मिलेर यो काम गर्नेछिन्। झुनझुनवालाको प्रस्थानसँगै उनको एयरलाइन्स र अन्य व्यवसायले अब ठूलो चुनौती सामना गर्न सक्नेछ ।
