एजेन्सी, २६ भदौ । हिन्दू धर्ममा पूजापछि भोग दिने चलन निकै पुरानो छ । शास्त्रमा भनिएको छ कि भगवानलाई कुनै प्रिय वस्तु अर्पण गर्नाले उहाँ धेरै प्रसन्न भई मनोकांक्षा प्राप्त गर्न आशीर्वाद दिनुहुन्छ । भोगविना पूजा सफल हुँदैन भन्ने मान्यता पनि छ ।
जानौं कुन देवी–देवतालाई कस्तो प्रकारको भोग चढाइन्छ।
भगवान विष्णुलाई ब्रह्माण्डको पालनकर्ता मानिन्छ। तसर्थ, यो निश्चित रूपमा तिनीहरूलाई कुनै पनि पूजामा चढाइन्छ। भगवान विष्णुलाई तुलसी बढी प्रिय हुने जनविश्वास छ, त्यसैले पूजा गर्दा तुलसीको दाल चढाइन्छ । यससँगै श्रीहरिलाई पन्जिरी, सुवाको खीर र पञ्चामृत पनि चढाइन्छ।
शास्त्रमा भनिएको छ कि देवी लक्ष्मीलाई प्रसन्न पार्न दूधबाट बनेको सेतो मिठाई चढाउनुपर्छ । यसो गर्नु शुभ मानिन्छ । साथै माता लक्ष्मीले पनि भक्तजनलाई आशीर्वाद दिनुहुन्छ । तपाईं केसर चामल वा केसर खीर पनि प्रस्ताव गर्न सक्नुहुन्छ। यो पनि माता लक्ष्मीलाई धेरै प्रिय छ।
माखन र मिश्रीलाई भगवान कृष्ण अति प्रिय हुनुहुन्छ भन्ने कुरा हामीले धेरै पटक देखेका र सुनेका छन् । त्यसैले पूजापछि माखन मिश्री चढाउनुपर्छ । यससँगै धनियाको दाना पनि चढाउनुपर्छ ।
धार्मिक मान्यता अनुसार महादेव आफ्ना भक्तहरूमाथि छिट्टै प्रसन्न हुन्छन् । त्यसैले धतुरा, दूध, मह, दही, घिउ आदि चढाएर पनि प्रसन्न गर्न सकिन्छ । धार्मिक ग्रन्थहरूमा पनि भगवान शिवलाई मिठाई वा खाना चढाइँदैन भन्ने बताइएको छ। भगवान शिवलाई पञ्चामृतले अभिषेक गर्नाले परम प्रसन्न भई सबै भक्तजनको मनोकामना पूरा हुने जनविश्वास छ ।
माता दुर्गासँग प्रसन्न हुने सबै भक्तजनको जीवनबाट दुःख–कष्ट सदाका लागि हट्ने जनविश्वास छ । त्यसैले माता दुर्गालाई प्रिय वस्तु चढाउनु आवश्यक मानिन्छ। माता दुर्गालाई भोग अर्पण गर्न हलवा र चना चढाउनुपर्छ। यससँगै मालपुवा, पुरण पोली र खीर पनि आमालाई धेरै प्यारो हुन्छ ।
