फागुन १, काठमाण्डौ । नेकपा एमाले र माओवादीबीचको पार्टी एकता प्रक्रिया पछिल्लो एक महिना शंकैशंकामा गुज्रिएको छ ।
पार्टी एकता संयोजन समितिको बैठक राम्रोसँग बस्नै सकेन । नीति र संगठन कस्तो बनाउने भन्नका लागि गठन गर्ने भनिएको कार्यदल अहिलेसम्म बनेको छैन ।
दुई दिनअघि दुई पार्टीबिचको एकता भाँडिएको जस्तै गरी चर्चा भएको थियो । सोमबारदेखि पुनः एकाएक दुई दलबिच एकताको गाँठो फुकेको समाचार आएका छन् ।
दुवै पार्टीका शीर्ष नेताबीच एकीकृत पार्टीको नेतृत्व, वैचारिक विषय र सांगठनिक स्वरूपमा लगभग सहमति जुटेको दाबी गरिएको हो ।
त्यसो त दुई पार्टीबीच एकता गर्ने सैद्धान्तिक सहमति साढे ४ महिनाअघि नै भए पनि पछिल्लो एक महिनादेखि एकताको विषयमा प्रगति हुन सकेको थिएन ।
एकतामा सबैभन्दा ठूलो अड्को नेतृत्वको विषयमा देखिएको थियो ।
माओवादी केन्द्रले दुई कार्यकारी पद प्रधानमन्त्री र पार्टी अध्यक्षमध्ये एक आफूले पाउनु पर्ने अडान लिँदै आएको थियो ।
अर्कोतिर एमालेले कम्तिमा महाधिवेशनसम्म केपी शर्मा ओली नै प्रधानमन्त्री र पार्टी अध्यक्ष रहनु पर्ने पक्षमा थियो ।
पछिल्ला केही हप्तादेखि महाधिवेशनसम्म एमालेले केपी ओली अध्यक्ष र प्रचण्ड सहअध्यक्ष रहने प्रस्ताव गर्दै आएको थियो ।
तर यसअघि प्रस्तुत गरिएको प्रस्तावले एकताको गाँठो नफुकेपछि दुबै पार्टी एक कदम पछि हटेर नेतृत्वको विषयमा सहमति जुटाएको बताइएको छ ।
महाधिवेशनसम्म केपी ओली र प्रचण्ड दुबैजना सहअध्यक्ष बन्नेगरी सहमति भएको बताइएको छ ।
त्यसैगरी प्रचण्ड र ओलीबीच आलोपालो प्रधानमन्त्री बन्ने सहमति पनि भएको दाबी गरिएको छ ।
तर बाहिर भनिएजस्तो दुवै नेता सहअध्यक्ष बन्नका लागि तयार भइहालेको कुनै आधार भने छैन । दुई ठूला दलको अध्यक्ष भएर पार्टी चलाएका ओली र प्रचण्ड सहअध्यक्ष बन्न तयार भइहाले भनेर विश्वास गरिहाल्न पनि नसकिने अवस्था छ ।
पार्टी एकताका लागि जनस्तरबाटै दबाब आएपछि तत्कालका थामथुम पार्न मात्रै सहमति नजिक पुगेको भनेर प्रचार गरिएको कतिपयको आशंका छ ।
पछिल्ला केही दिनदेखि ओली र प्रचण्डबीच भएका छलफल र दुबै नेताले आ–आफ्ना पार्टीका शीर्ष नेताहरूसँग गरेको परामर्शका आधारमा प्रधानमन्त्री आलोपालो र पार्टीको सहअध्यक्षको अवधारणा सार्वजनिक गरिएको छ ।
पार्टी एकताका लागि अन्य पद, संगठनको व्यवस्थापन अझै चुनौति देखिएको छ ।
संगठनका सवाल दुबै पार्टीका केन्द्रीय समिति, पोलिटब्यूरो र स्थायी समितिलाई समायोजन गरेर एउटै केन्द्रीय समिति, पोलिटब्यूरो र स्थायी समिति बनाउने सहमति भएको दाबी गरिएको छ ।
तर, एकीकृत पार्टीका यी माथिल्ला कमिटीमा दुबै पार्टीका कतिकति नेताहरू रहने भन्नेबारे अझै टुङ्गो लागेको छैन ।
पार्टी एकताको अर्को प्रमुख मुद्दा वैचारिक दृष्टिकोणबारे पनि दुई नेताबीच सहमति जुटेको बताइएको छ । एमालेले अंगिकार गर्दै आएको जनताको बहुदलीय जनवाद र माओवादी केन्द्रको माओवादबीच कसरी वैचारिक संश्लेषण गरेर जाने भन्ने दुई पार्टीबीच विवाद थियो ।
अहिलेलाई जवज र माओवाद दुबैलाई कायम राख्दै महाधिवेशनमा गएर वैचारिक संश्लेषण गर्ने सहमति पनि शीर्ष नेताहरुले गरेका छन् ।
तर दुवै विचारलाई समेटेर एउटा पार्टी बनाउन ठूलै चुनौति छ ।
बुधबार बस्ने संयोजन समितिको बैठकले बाँकी सबै विषयमा सहमति जुटाउने नेताहरूले बताएका छन् । तर यसअघि पटक पटक समितिको बैठक बस्ने भनेर स्थगित हुँदै आएको थियो । भोलीको बैठकले पनि टुङ्गो लगाइहाल्छ भनेर विश्वास गर्न सकिने ठाँउ छैन ।
नयाँ सरकार गठन गर्ने दिन नजिकिदै जाँदा हतारहतारमा पार्टी एकता हुनै लागेको सन्देश दुवै दलले दिने प्रयास गरेका छन् । माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डले आवश्यकता अनुसार फड्को मार्छु भन्ने अभिव्यक्ति दिएपछि एमाले केही हच्किएर फकाउने प्रयासमा लागेको छ ।
एकताको खाका स्पष्ट नभएसम्म ओली नेतृत्वमा सरकारमै नजाने माओवादी नेताहरुले सार्वजनिक रुपमै भन्न थालेपछि एमाले पनि दबाबमा छ ।
तर माओवादीले चाहेजस्तो प्रचण्डलाई एकीकृत पार्टीको अध्यक्ष दिन भने एमालेका कतिपय नेताहरु अझै तयार हुन सकेका छैनन् ।
अर्कोतिर राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, सभामुख, उपसभामुख लगायतका महत्वपूर्ण पदमा भागबण्डा पनि मिलिसकेको छैन ।
