संयुक्त राष्ट्रसंघ, १ असार / बङ्गलादेशको कोक्स बजारमा हजारौँको सङ्ख्यामा रहेका बालबालिकाको अवस्था झनै नाजुक बन्दै गएका समाचारहरु आउन थालेका छन् ।
उनीहरुको स्वास्थ्य र सुरक्षा खतरामा पर्न लागेको अधिकारीहरुले जनाएका छन् । केही दिनयता बङ्गलादेशमा सुरु भएको मनशुनी वर्षाका कारण यस्तो अवस्था देखिएको उनीहरुको भनाई छ ।
कडा रुपमा आएको हावा र अविरल वर्षाका कारण ती बालबालिकाको स्वास्थ्य र सुरक्षामा डरलाग्दो स्थिति देखा परेको संयुक्त राष्ट्रसंघको प्रवक्ताले बिहीबार जानकारी दिनुभएको छ ।
बङ्गलादेशको कोक्स बजारमा रहेको म्यानमारका शरणार्थीहरुमा करिब एक लाख बालबालिका मात्र रहेका छन् । उनीहरुको अवस्था सङ्कटमा परेको, बाढी र पानीको जोखिम बढेको बताइएको छ ।
त्यस्तै स्वास्थ्य अधिकारीहरुले पनि पानीजन्य रोगहरुको प्रकोप फैलिन सक्ने भन्दै यहाँका अधिकारीहरुको ध्यानाकर्षण गराएको बताइएको छ ।
म्यानमारका ती रोहिङ्ग्या शरणार्थीका बालबकालिकामध्ये सबैजसोको अवस्था जोखिममा रहेको पाइएको संयुक्त राष्ट्रसंघीय बालकोष (युनिसेफ) का प्रवक्ता फर्हान हकले समाचार दाताहरुलाई जानकारी दिनुभएको छ ।
अविरल वर्षाको कारण करिब ९ सय शरणार्थी शिविर, १५ वटा खानेपानी लाइन, युनिसेफले सहयोग गर्दै आएको दुई वटा खाना वितरण केन्द्र लगायत स्वास्थ्य केन्द्र ध्वस्त भएको बताइएको छ ।
गत वर्षको अगस्तबाट म्यानमारको राखिन राज्यमा जारी द्वन्द्वको कारण करिब ७ लाख म्यानमारका शरणार्थी बङ्गलादेशको कोक्स बजार पुगेका छन् ।
ती मध्ये अझै पनि ६ लाख ७० हजार बङ्गलादेशको कोक्स बजारमा नै रहेका छन् । प्रायः शरणार्थीहरु पहाडी इलाकामा रहेको कुतुपालोङ शिवीरमा बसेका छन् ।
अझै घर फर्किन पाएनन् शरणार्थी
यसैबीच आजभन्दा करिब आठ महिनाअघिदेखि त्यहाँ रहेका उनीहरुलाई स्वदेश फिर्ता गर्नका लागि कुनै प्रभावकारी काम हुन सकेको छैन ।
गत अक्टोबर महिनामा एक समिति गठन गरिएको र सोही बमोजिम सहमति पनि भए पनि उनीहरु अझै पनि घर फर्किन पाएका छैनन् ।
महिनादिन मात्र अघि ती शरणार्थीहरुको पहिलो लट स्वदेश फर्किएको थियो । स्वदेश फर्किनेको सङ्ख्या ३० हजार मात्र थियो ।
त्यसपछिको अर्काे लट फर्किन पाएको छैन । उनीहरुलाई स्वदेश फर्काउन सरकारले कुनै प्रभावकारी काम गर्न नसकेको पाइएको पनि समाचारमा जनाइएको छ ।
विश्वभरबाट म्यानमारका शरणार्थीलाई फिर्तागर्न माग भएको छ । म्यानमारकी प्रजातन्त्रवादी नेत्री आङसान सुकी र बङ्गलादेशका विदेशमन्त्री ए एच महमद अलिबीच म्यानमारको न्यापितमा यस विषयमा सहमति भएको थियो ।
तर औपचारिकरुपमा सो सहमतिको कार्यान्वयन नभएका कारण उनीहरुको स्वदेशफिर्ता हुने चाहना पूरा हुने दिन थप अन्योलग्रस्त हुदैछ ।
म्यानमाली शरणार्थीलाई बङ्गलादेश र म्यानमारका उच्च अधिकारीबीच भएको छलफलअनुसार गत जनवरी २३ बाट नै फर्काउने सहमति भएको थियो ।
म्यानमारमा पछिल्ला केही महिनाअघि भएका हिंसात्मक गतिविधिपछि सेनाले चलाएको सैनिक अभियानबाट बस्न नसकेर विशेषगरी रोहिङ्ग्याहरुको बसोबास रहेको म्यानमारको राखिन राज्यबाट उनीहरु भागेका हुन् ।
‘जातीय सफाया’ जस्तै छ– राष्ट्रसंघ
यसैबीच प्राप्त अर्काे एक समाचारमा म्यानमारको राखिन राज्यमा अझै पनि ‘जातीय सफाया’ सरह नै नागरिकमा दमन जारी रहेको संयुक्त राष्ट्रसंघीय अधिकारवादीहरुले जनाएका छन् ।
हालैको एक सर्वेक्षणमा उक्त क्षेत्रमा द्वन्द्व अहिले पनि जारी नै रहेको र जसका कारण यहाँका नागरिकमा भोकमरीको अवस्था सृजना भएको समेत बताइएको छ ।
संयुक्त राष्ट्रसंघका एकजना मानवअधिकारवादीले सो जानकारी दिएका छन् । ती अधिकारवादीले राखिनको अवस्था पहिलेकै जस्तो नरहे पनि यहाँका जातीय समुदायका नागरिकमाथिको दमन भने नरोकिएको पाइएको बताएका हुन् ।
सर्वेक्षणका क्रममा उक्त राज्यमा अहिले पनि म्यानमाली नागरिकमाथिको जातीय सफायाको क्रम जारी नै रहेकोे पाइएको समाचारमा जनाइएको छ ।
कोक्स बजारका अधिकांश ती शरणार्थीहरुले आफ्नो जन्मथलोमा अहिले पनि त्यस्तै असुरक्षित अवस्था रहेको भन्दै यस्तै अवस्थामा घर फर्किन गाह्रो हुने प्रतिक्रिया दिएका छन् ।
उनीहरुमाथि अहिले पनि ज्यादति छ र जसका कारण राखिन राज्यका रोहिङ्ग्या शरणार्थीहरु आफ्नो थतथलोमा फर्किन पाएका छैनन् ।
राखिन राज्यमा सुरु भएको द्वन्द्वको कारण गत वर्षको अगष्ट २५ देखि ती म्यानमारका शरणार्थीले देश छोड्न सुरु गरेका थिए । म्यानमारको सेनाले उनीहरुलाई कारबाही गरेपछि देश छोड्न बाध्य भएका बताइएको छ । (रासस/सिन्ह्वा)
