इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका प्रमुख डा. वासुदेव पाण्डेले काठमाडौंमा पर्सा, बाराका मानिसहरुबाट कोरोनाको संक्रमण फैलिएकोजस्तो आफूहरुको विश्लेषण रहेको सुनाउँदै अलिक समयसम्म काठमाडौं उपत्यका भित्रिने नाकाहरु बन्दै गर्नुपर्ने बताएका छन् । शुक्रबार विहान नेपाली रेडियो नेटवर्कबाट प्रसारण भएको नेपाली बहसमा पत्रकार ऋषि धमलासँग कुरा गर्दै उनले यस्तो बताएका हुन् । उनले कोरोना संक्रमणको जोखिम बढेकोले सबैले सतर्कता अपनाउनुपर्ने पनि बताएका छन् । प्रस्तुत छ डा. पाण्डेसँग पत्रकार धमलाले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश :
काठमाडौँमा कोरोना संक्रमणको महामारी फैलिएको हो ?
एकदमै स्थिति त जटिलतातिर उन्मुख हुँदैछ । सुरक्षित तरिकाले आफ्नो ठाउँमा राख्ने कामहरू भएको छ । तर यसमा मन्त्रालय, स्थानीय सरकार, नागरिक समाज सबै सचेत हुनुपर्छ । अहिले आएको हाम्रो रिपोर्ट अनुसार काठमाडौँमा पर्सा, बाराका मानिसहरूबाट संक्रमण फैलिएको देखिन्छ । अलि समयसम्म नाकाहरूलाई बन्दै गर्नुपर्छ ।
अब मुख्य शहरहरूमा फेरि लकडाउनको आवश्यकता छ भनेर भनेका छन् । तपाईको के भन्नुहुन्छ ?
लकडाउन गर्ने/नगर्ने भन्ने हाम्रो जिम्मेवारीमा पर्दैन । हाम्रो काम त काठमाडौँको अवस्था के छ, भन्ने हाम्रो कुरा हो । काठमाडौँ आफैंमा संक्रमण भएर व्यापक भएको होइन । हाम्रो मन्त्रालय र अरू मन्त्रालय, स्वास्थ्य मन्त्रालयसँग हाम्रो समन्वय हुन्छ । अलिक समय बन्द पनि गर्नुपर्ने अवस्था हुनसक्छ, संक्रमण बढ्दै गयो भने ।
अब अभावहरू देखिन थाल्यो, हरेक ठाउँमा अस्पतालहरू, डाक्टरहरूको अभाव ? वीरगञ्जमा महामारी फैलिएको कुरा आएको छ ?
समस्या त संसारभरि छ । समस्यालाई मिलाउँदै जानुपर्छ । वीरगञ्जमा धेरै केशहरू छन् । त्यहाँ अस्पताल, बेडहरूको अलिकति कमी भएको हो । त्यसलाई मिलाउन अर्को अस्पताल वैकल्पिक रूपमा व्यवस्थित गरिएको छ । हाम्रो संघीय अस्पताल नारायणी अस्पताल मात्र हो भने अरू अस्पतालहरूलाई मिलाएर पनि हुन्छ । अरू ठाउँमा कहाँ कति विरामीहरू हुनसक्छ, हाम्रो तथ्यांकअनुसार लगभग ३९००० व्यक्तिहरू हुन सक्छन् । तीमध्ये ५ प्रतिशतलाई अलि गम्भीर खालको हुनसक्छ । आई.सी.यु. मा राख्नुपर्ने हुनसक्छ भन्ने हिसाब गरेर त्यही अनुसारको बेडहरू हामीसँग छ । संक्रमण मात्र छ, तर लक्षण छैन भने त स्वास्थ्यकर्मीको कडा निगरानीमा उहाँहरूलाई घरमा राखेर पनि हामीले सेवा पु¥याउनुपर्ने हुनसक्छ ।
वीरगञ्ज महानगरपालिकाको मेयर विजयकुमार सरवागीलाई पनि कोरोना भएको हो ? संक्रमणको सम्भावना बढेको हो ?
मैले पनि त्यो कुरा सुनेको छु । हामी कन्फर्म गर्छौँ । उहाँ सामाजिक कार्यकर्ता हो । उहाँ क्वारेन्टाइनमा जानुभयो होला । संक्रमणको जोखिम त छ । त्यो भयो भन्ने मैले पनि सुनेको छु । अब लकडाउन खुल्यो, समस्या छैन भन्ने हिसाबले जुन व्यक्तिहरूले लिनुभएको छ, त्यसरी लिनुभएन । यसले ठुलो व्यक्ति मेयरदेखि लिएर हाई–रेन्जको व्यक्तिदेखि लिएर सानो व्यक्तिसम्म कसैलाई पनि छोड्दैन । तराइ, पहाड, हिमाल यो ठाउँ यस्तो उस्तो भन्ने छैन । यो जहाँसुकै पनि पुग्न सक्छ । त्यसकारण सर्तकता बढाउनुपर्छ ।
