डा. प्रकाशराज रेग्मी : अव्यवस्थित जीवनशैली र खानपिनले मोटोपनको समस्या हुनेहरू दिनप्रतिदिन बढिरहेका छन् । असहज तरिकाले बढेको मोटोपन घटाउन धेरै मानिस विभिन्न औषधिको प्रयोग गर्ने गर्छन् । तर, हामीले खानेकुरा र जीवनशैलीमा सामान्य परिवर्तन गर्न सकियो भने मोटोपनबाट बच्न सकिन्छ । हाम्रो शरीरलाई स्वस्थ राख्न सबैभन्दा ठूलो कुरा जीवनशैली हुन्छ । अव्यवस्थित जीवनशैलीका कारण मोटोपन मात्र होइन, अन्य विभिन्न रोग पनि लाग्न सक्छ । त्यसैले खानपिन र व्यायाम सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।
दिनभरिमा ३–४ पल्टभन्दा बढी केही पनि खानु हुँदैन । नियमित रूपले एउटै समयमा खाना खानुपर्छ । एकैपटकमा धेरै खाना खानु हुँदैन । भोक धेरै लागेको वेला कम क्यालोरी दिने खानेकुरा मात्र सेवन गर्नुपर्छ । यस्तो समयमा गाजर, काँक्रो, कागतीको सर्बतलगायत फलफूल र जुस सेवन गर्दा फाइदाजनक हुन्छ ।
तौल घटाउन नियमित व्यायाम आवश्यक हुन्छ । बिहान सबेरै हिँड्ने बानी बसाल्नुपर्छ । त्यसपछि व्यायाम गरेर नियमित नुहाउनुपर्छ । यसले शरीरलाई स्वच्छ र फुर्तिलो बनाउँछ । योगासन र प्राणायमबाट पनि तौल घटाउन सकिन्छ ।
खाना नखाएर मोटोपन घटाउने बानी गर्नु हुँदैन । यसबाट हाम्रो शरीरमा विकृति उत्पन्न हुन सक्छ । हामीले खानामा उसिनेको खानेकुरा मात्र खानुपर्छ भन्ने गलत धारण राख्नु हुँदैन । केही मरमसला प्रयोग गरी खाद्यपदार्थलाई स्वादिष्ट बनाउन सकिन्छ । नुनको मात्रा भने कमै प्रयोग गर्नु उचित हुन्छ ।
बेलुकाको खान सबेरै खानुपर्छ । खाना खानेबित्तिकै सुत्ने बानीले मोटोपन बढाउँछ ।
डाइटिङ सुरु गरेको एक-दुई हप्तासम्म छटपटी लाग्ने, मिठो, अत्यधिक क्यालोरी दिने खाद्य पदार्थ खान मन लाग्ने हुन्छ । त्यस्तै निद्रा नपर्ने, पेट पोल्ने, अमिल्चुकी आउने आदि लक्षण देखापर्न सक्छ । त्यसैले तौल घटाउने दृढ संकल्प लिएर सोहीअनुसार काम गर्नुपर्छ । सानातिना समस्यालाई सजिलै निराकरण गर्न सकिन्छ । प्रशस्त पानी पिउनुपर्छ ।
डा. रेग्मी मुटुरोग विशेषज्ञ हुन् ।
