मस्तिष्क, यो सर्वोच्च जटिल अंग हो । यसले विस्तारै आफ्नो बहुमूल्य रहस्यहरु छोड्दैछ । मानव मस्तिष्क हेर्नको लागि अब धेरै समय लाग्ने छैन । यो एक जेली जस्तै पदार्थ हो, जेल्लीस्पर्श पर्नासाथ हराउन पुग्छ । यसको सरल उपस्थितिले जटिल भित्री कामका लागि सहयोग पुर्याउँछ, जसमध्ये धेरै अझै पनि वैज्ञानिकहरूका लागि रहस्य बनेको छ ।
यसको सरल उपस्थिति भित्र जटिलता पछ्याउँदछ । दिमागका भित्री कार्यहरू रहस्यमय छन् । तर, उनीहरूको बारेमा खोज र अनुसन्धान हुदैछ । त्यस्तै ज्ञानलाई अन्त कतै प्रयोग गर्ने हाम्रो सक्षम हुन प्रयास गर्दछौ ।
मानव मस्तिष्कमा एक सय अर्ब स्नायु हुन्छ, जो खरबौं सूत्रीय संयोजनद्वारा जोडिएको छ । यी जडानहरूको नक्शा बनाउने जोड्ने चीज हो जुन सजिलो कार्य होइन । तर, यसले पूर्वानुमान भन्दा छिटो प्रगति गर्दैछ । सिलिकोमा दिमाग नक्कल गर्नको लागि यस्तो नक्शा महत्वपूर्ण हुन्छ । तर, यो एक मात्र आवश्यकता छैन ।
हामीलाई दिमागले कसरी काम गर्दछ भन्ने राम्रो ज्ञान पनि चाहिन्छ । स्मरणमा काम गर्ने वैज्ञानिकहरूले यो भूल गर्दैछन् कि भुल्नु एक त्रुटि होइन । तर, एउटा अत्यावश्यक प्रक्रिया हो । चेतनाको जैविक आधार अनुसन्धानको लागि वैध विषय भइरहेको छ । हाम्रा विकासवादी भाइहरू निएन्डरथलहरू, जीवाश्मको अवशेष र आधुनिक मानवमा भेटिएको आनुवंशिक ट्रेसहरूको माध्यमबाट हाम्रो दिमागको विकास कसरी भयो भनेर नयाँ अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दैछ ।
हाम्रो मस्तिष्ककोे जानकारीले होशियार कृतिम बौद्धिकताको विकासलाई पनि सूचित गरिरहेको छ । सद्गुण लुपमा, कृत्रिम बुद्धिको सुधार गर्दा मस्तिष्क अनुसन्धान गर्न स्नायु वैज्ञानिकहरूलाई थप शक्तिशाली उपकरणहरू दिन्छ । मस्तिष्क पछाडिको प्रविधि– कम्प्युटर मिलनबिन्दुले ठूलो प्रगति गरिरहेको छ । तर, त्यहाँ नैतिक चिन्ताहरू छन्– कुनै आक्रामक प्रक्रिया जोखिमविना नै हुँदैन, र जोखिममा वृद्धि गर्दा दिमागलाई खतरा बढ्दछ । Photo: Physicsworld
