त्यो २९ मिनेट समय । भारतले चन्द्रमाका लागि प्रक्षेपण गरेको चन्द्रयान २ पृथ्वीबाट चन्द्रमाको कक्षमा पुग्नुभन्दा अघि भारतीय समयानुसार विहानको ९ बजेर २ मिनेट २० अगष्ट २०१९ भन्दा ठिक अघिको २९ मिनेट । चन्द्रयान मिसनमा काम गरिरहेका भारतीय वैज्ञानिकहरुको मुटुको धड्कन बढेको थियो ।
भारतको चन्द्रयान २ अभियानले जुन २२ मा सुरु भएको ठीक ३० दिनपछि चन्द्रग्रहमा प्रवेश गरी चन्द्रमाको यात्रामा एउटा प्रमुख चुनौतीपूर्ण यात्रा पार गर्यो । मिसनले ल्यान्डर र रोभर कम्पोनेन्टको अगाडि पार गर्न अझ धेरै चुनौती पार गर्नुपर्ने हुन्छ । भारतीय अन्तरीक्ष अनुसन्धान संगठन (इस्रो) का अध्यक्ष के सिवानले मंगलबारको चुनौतीपूर्ण यात्राबारे जानकारी दिए ।
कसरी पुग्यो चन्द्रमाको अक्ष
चन्द्रयान २ लाई पृथ्वीको वरिपरि अण्डाकार कक्षमा राखिएको थियो । १४ अगस्त सम्म पृथ्वीको चारैतिर घुमिरहेको थियो । क्रमशः पाँच अवसरमा बुस्टर फायरिंगद्वारा आफ्नो कक्षा बढाउँदै गयो । यो कक्षमा झन्डै एक हप्ता रह्यो । पृथ्वीको कक्षबाट स्वतन्त्र हुन र चन्द्रमामा आफ्नो यात्रा सुरु गर्न एक पटक फेरि बुस्टर फायर गरे । यस यात्राको पाँच दिन पछि, चन्द्रयान २(आफ्नो गुरुत्वाकर्षणको अनुभव गर्न चन्द्रमाको नजिक पुग्यो र मंगलबार चन्द्रमाको कक्षमा प्रवेश गर्यो ।
आफ्नो यात्राको सुरुमा जसरी यो पृथ्वीको चारै तिर घुम्दै थियो, चन्द्रयान २ अब चन्द्रमाको परिक्रमा गर्दैछ। मंगलबार, यो एक अण्डाकार कक्षमा राखिएको थियो जुन चन्द्रमाको सतहबाट सबैभन्दा कम दूरी ११४ किलोमिटर टाढा थियो र सबैभन्दा टाढाको १८०७२ किलोमिटर दूरीमा थियो ।
वास्तवमा यो पृथ्वीको परिक्रमा नगरीकन सीधा चन्द्रमामा उडान गर्न असम्भव छ । चंद्र कक्षलाई बेवास्ता गर्न सकिँदैन । अन्तरिक्ष यान सीधा चन्द्रमामा अवतरण गर्न सक्दैन ।
वास्तवमा, चन्द्रयानमा अन्तरिक्ष यात्रीहरू अवतरण गर्ने कुनै पनि अपोलो मिसनले चन्द्रयान (२, वा अन्य सबै हालका मिशनहरूले लिएका थिएनन् । अपोलो मिसनहरू सिधै चन्द्रमामा उडे । तर यसलाई बुद्धिमानी वा किफायती ठानिदैन ।
किनभने रकेटहरू असाधारण शक्तिशाली हुन अन्तरिक्ष यानलाई चन्द्रमासम्म पुर्याउन ईन्धन को एक विशाल रकम पनि आवश्यक छ । रकेटले पृथ्वीको सतहबाट करिब २०० किलोमिटर मात्र अन्तरिक्ष यान लिनुपर्नेछ र यसलाई कम पृथ्वीको कक्षमा जम्मा गर्नुपर्नेछ । त्यसपछि, अन्तरिक्ष यान गुरुत्वाकर्षणको प्रभावमा पृथ्वीको चारैतिर घुम्छ । यस स्थिर स्थिति जमीनमा नियन्त्रणकर्ताहरूको लागि बोर्डमा उपकरणहरूको स्वास्थ्य जाँच गर्न पनि राम्रो समय हो ।-एजेन्सी
