वैशाख ७, काठमाण्डौ । फेसबुक एक निजीरूपमा सञ्चालित सामाजिक सञ्जाल हो । पछिल्लो एक दशकमा फेसबुक यति लोकप्रिय बन्यो कि संसारभरका मानिसलाई फेसबुक एकाउण्ट बनाउनु अनिवार्य जस्तै भयो । एक अध्ययनले अबको ५० वर्ष अर्थात् सन् २०७० सम्म फेसबुकमा जीवितभन्दा मृतकको प्रोफाइल बढी हुने दाबी गरेको छ ।
फेसबुक प्रयोगकर्ताहरूले एक अर्कासँग साथी बन्न र सन्देश पठाउनको लागि यसको प्रयोग गर्ने गर्दछन् । आफ्नो प्रोफाईल अध्यावधिक गरी साथीहरूलाई उनीहरूबारे जानकारी समेत गराउँदछन् । यसका अतिरिक्त प्रयोगकर्ताको शहर, स्कूल, कलेज या कार्यस्थलको आधारमा बनाईएका सञ्जालमा सामेल हुन सक्छन् । आफनो ’वाल’ वा ’टाइमलाइन’मा प्रयोगकर्ताले आफनो दैनिकी वा विविध विषय साथीहरू माझ बाँडन समेत सक्छन् । प्रयोगका हिसाबले सहज र सन्देश आदान प्रदान गर्न बहु उपयोगि भएकाले फेसबुकप्रति मानिसहरुको आकर्षण छ । फेसबुक प्रयोगकर्ताको संख्या बढ्दै जाँदा कालान्तरमा हुन सक्ने एक रोचक अध्ययन प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको छ । ब्रिटेनको अक्सफोर्ड युनिभर्सिटीले एक अध्ययनमा अबको ५० वर्ष अर्थात् सन् २०७० सम्म फेसबुकमा जीवितभन्दा मृतकको प्रोफाइल बढी हुने दाबी गरेको छ । युनिभर्सिटीले आफ्नो अध्ययनमा फेसबुकको वर्तमान वृद्धिका अनुसार ५० वर्षपछि फेसबुकका वर्तमान २.३ अर्ब प्रयोगकर्तामध्ये कम्तीमा १.४ अर्ब प्रयोगकर्ताको मृत्यु भइसकेको हुने उल्लेख गरेको छ ।
यति नै बेला फेसबुकमा जीवितभन्दा मृतक बढी हुने अध्ययनको ठहर छ । अनुसन्धानमा सहभागिले भविष्यमा फेसबुकले इतिहासकारलाई यस्ता व्यक्तिको प्रोफाइल हेर्न छुट दिनुपर्ने सुझाब दिएका छन् । यसो गरे इतिहासबारे सही जानकारी दिन सकिने अनुसन्धानकर्ताहरुको तर्क छ । फेसबुक प्रयोगकर्ताहरूले बढीमा ५००० जना साथी आफ्नो खातामा जोडन सक्छन् । फेसबुकमा पेज बनाई ब्यापारको प्रबर्धन पनि गर्न सकिन्छ भने चर्चित ब्यक्तिहरूद्वारा पेज मार्फत आफ्ना प्रशंसकहरू संग अन्तरक्रिया पनि गर्न सकिन्छ ।
फेसबुकमा अहिले च्याट, भिडियो– च्याट,सामुहिक–च्याट र गीत सुन्ने जस्ता सुबिधाहरू थप गरिएक छन् । तर फेसबुक प्रयोग गर्नका लागि प्रयोगकर्ताको उमेर कम्तिमा १३ बर्षको हुनुपर्ने नियम रहेको छ, र इमेलबाट एकाउन्टलाई सक्रिय बनाईने भएकाले प्रयोगकर्तासंग नीजि इमेल खाता हुनु पर्दछ । इमेल नभए आफ्नो फोन नम्बर राखेर पनि खाता खोल्न सकिन्छ ।
फेसबुक चलाउन मन नलागेमा आफ्नो खाता निस्कृय पनि बनाउन सकिन्छ । खाता निस्कृय बनाई सकेपछि तत्कालका लागि फेसबुक खातामा कसैले कमेन्ट,लाईक र लेख्न सक्दैन, तर स्थाईरूपमा भने खाता डिलिट भएको हुदैन, र पछि सक्रिय बनाई सकेपछि सबै सुचनाहरू प्राप्त समेत गर्न सकिन्छ ।
