पश्चिमी देशहरुमा कामदेव ग्रीसका इरोसलार्य प्रेमको प्रतिक मानिन्छ । त्यस्तै हिन्दु धर्मशास्त्रमा पनि कामदेवलाई प्रेम र आर्कषणको परमेश्वर भनिएको छ । कामदेव कहाँ बस्छन त ?
मंगल पुराणका अनुसार कामदेवको बासस्थान यौवन, महिला, सु्न्दर फुल, गीत परागकण वा फुलको रस, चराहरुको मीठो ध्वनि, सुन्दर बगैंचा, वसन्त, तुचन्दन, कामवासनामा लिप्त मानवको संगीत हो । लुकेको अंग,सुदद र सुस्त हावा, रमाइलो ठाउँ, आकर्षक कपडा र सुन्दर शरीरमा रहन्छ । यस बाहेक कामदेव महिलाहरुको शरीरमा बस्दछ । विशेष गरी उनीहरुको आँखा, निधार, परेला र महिलाहरुको ओठमा ।
कामदेवको धनु र तीरः उनको मिठो धुन मिठासबाट सुरु हुन्छ । उनका धनुका तीरहरु सेता, निला, चमेली र आपको रुखहरुबाट बनेको हुन्छ । कामदेवका मुख्यतथा ५ वाण हुन्छन् । मारन, स्तम्भन, जिम्भन, शोषण, उम्म्दाना ।
कामदेवको वसन्त :
वसन्त पञ्चमीको दिनमा कामदेवको पुजा गरिन्छ । वसन्त कामदेवको साथी हो, त्यसैले कामदेवको धनु फुलको बनेको छ । यो धनुष कमाण्ड रहित छ ।
कामदेवको एक नाम ‘अनंग’ हो । उनी शरीर बिना प्राणीमा बस्छन् । एउटा नाम ‘मार’ हो जसको अर्थ यति घातक छ कि यसको काँडाहरुले कुनै हतियारहरु छैनन । वसन्त प्रेमको मौसम मानिन्छ । यसमा फुलहरुको तीरले चोट पु¥याएको हृदय प्रेमले ओसिलो हुन्छ ।
